han mac tu - tieu su
Han Mac Tu (1912-1940)
Nha tho voi cuoc doi dau thuong co mot khong hai nay, ten that la Nguyen Trong Tri, sinh ngay 22-9-1912 o Le My (Dong Hoi). Ong lam tho tu thuo nho. Lay hieu la Phong Tran va Le Thanh, trong nhung nam 16 tuoi. Von o Qui Nhon tu nho. Cha mat som, nha ngheo. Hoc den nam thu ba o truong Qui Nhon, ke do mac binh hui, dua vao nha thuong Qui Hoa roi mat o do, ngay 11-10-1940.
Ong tung chu truong to phu truong van chuong bao Saigon moi doi hieu la Han Mac Tu.
Da dang tho: Phu Nu Tan Van, Saigon, Trong Khue Phong, Dong Duong Tuan Bao, Nguoi Moi.
Da xuat ban: Gai que (1936), Tho Han Mac Tu (1959) gom co: Tho Duong Luat, Gai Que, Dau Thuong, Xuan Nhu Y.
Tat ca cac thi pham nay duoc nha xuat ban Tan Viet in lai (1959). Cang ngay tho Han Mac Tu cang duoc pho bien rong va co nhieu nguoi say sua. Phan nhieu nhung nguoi me tho Han Mac Tu, lop thanh nien ngay no... thuong le the lech thech o ca he quan do ban va dien loan... ho dien loan de to ra giong Han Mac Tu, ho bay dat dau thuong khon don, tho thi dung chu cho sao, cho keu, tiec rang khong tim duoc mot HanMac Tu thu hai de cho minh chiem nguong.
Ngay nao con binh tinh toi chi thich doc tho Xuan Dieu, tho Luu Trong Lu voi nhung linh hon sau mong muon doi do, cung nhu nhung nguoi lam tho hom nay... cai nhe va cao sau cua Tran Da Tu, Do Qui Toan va nhung bai tho luc bat cua Tran Duc Uyen vay... nhung, luc tinh cung nhu luc dien... giong tho Viet voi doi hinh sac la thuong re thanh hai neo... cung huong vong ve an sung cua Thuong De, chi co Huy Can ngay xua, khong cau mong Thuong De dieu gi, vi thi nhan mang ca cai linh hon tran gian nay ma tra lai cho Nguoi. Nhung den luc sau han dien dao khon nguoi, toi tro ve voi On Nhu Hau... voi Che Lan Vien... va nhat la voi Han Mac Tu. Tho khong von de vo ve lay dau thuong cua ai cung khong phai de noi len cai dau kho, ma de tao lap mot vu tru mot coi moi la... dieu noi cua Loai Nguoi ca day thoi... thi du o dau, o hoang dao nao, o mot the gioi nao di nua, chung ta van cam leu co doc, chung ta van den cai dinh chot vot cua tam hon te quanh cua ta va chung do hoac la tro ve co doc bang thai do song, neu khong, thi chung ta se dien, dien nhu Che Lan Vien, kinh di nhu Han Mac Tu va sau nay tren mot nguon do con co nha tho Vien Linh voi Hoa Than xuat ban vua roi.
Nha tho di loc anh sang de gieo van, don doc dam minh trong suoi ngoc co thom, trong niem dau thuong xo day den mot the gioi trang sao long lay. Thi ca la nguon suoi o tren coi sieu hinh dao lon ca moi suy tuong dam da cua tinh nhan gian sau mong. O do chi co linh hon thi nhan va tran chau ngoc bich cua Thuong De. O do su ky la duoc nha tho diem vao ong anh tinh khi, thuc the tro thanh huyen hoac ly le coi doi khong co dat nay mam, coi dien loan di thuong duoc soi trong cap kinh cua mot vi Sang The, duoc gay boi cung dan thien tien bat tuyet.
Tu lang nghe niem dau thuong vot mau cua su tinh den khao khat an ai cua nhuc the, tu lang thang co don o trong xa hoi goi la cho hop quan nay tuong tro va thong cam nay... rot lai chi con vo vo tung dem, hoang hot va dau buot xuong da tung dem trong benh vien Qui Hoa. Tu coi bi day nay, thi nhan xua van la nguoi tien o thuong gioi cho den coi tam bo day doa nay, roi lai bi day them lan nua o mot vung co lieu cu van doi...
Voi niem dau thuong cua Han Mac Tu nguoi doi con co the nhac toi. Nhung tiec rang nhac toi de cam thay mot cuoc doi rat la say dam... rat la khon cung... rat la tho mong!!! Chu nao ai da cam nhan mot nguoi do vuot khoi cai am u, hoang lanh cua hu vo bua vay trung diep... den toi mit mu nhu thu me hon tran. Nhung gio phut te dien hon phach, suong sung xuong da, o giua mot can nha voi ngon nen, trong ra bon be dem toi bua vay, bai tha ma hoang lanh. Linh hon kinh di den tot cung, choan ngop co ho nghet tho... dau don boc day cung tung so thit, tung duong gan, tung mach mau, tung phut tung lo au va khan nguyen.
Nhu mot ke lam vao ac mong, vu tru quay cuong, vang vong den tieng goi ron nguoi cua tu than rinh rap. Cua quay khon thoat, cuoi cung the xac danh nga guc... danh te dien, danh tan ra, nhung linh hon Nguoi da den mot noi cu ngu binh yen... Trong doi ta, it nhat la ta da va cham mot lan voi cai chet khung khiep, ta me cuong va thet goi; ta dien dao va bau viu vao doi song nay mot cach vua bi tham vua run so. It nhat la nhu the... ta moi cam thong voi mot nguoi trai nhieu ac mong, luon luon thay ban tay long la cua tu than vuong den chup xuong dau co, vo bop xuong da. Cuoc chien dau bat luc cua con nguoi voi dinh menh ac nghiep, cuoc chien dau giua the xac tanh hoi ghi keo linh hon chim ngap trong do, va y chi thi bay vuot len, diem linh hon voi coi tru ngu mong lung mu mit cua the gioi trang sao huyen hoac cua tho Nguoi.
Tho Han Mac Tu khong nen doc trong luc binh tinh vi no se dan ta vao choi voi hoang dao trong dem bien mu tam. Nhung luc qua dau thuong, ta vao coi tho cua nguoi de ma lao dao, hit lan tinh khi trang sao, cua hoa trai thanh tan, nhin thay ngat troi tinh dau, voi noi dau don la thuong, cam giac lanh te. O do, ta chiu nhan hon ta vao coi vo cung no, ta cung lua anh sang nhu lua mot thu tinh mong, nhu lu nhung lan song trong ngan cua bau troi tinh mo, cua bien vang ruc ro. Ta se voi bot noi dau don ma cam thay mot hong an, banh mat cua Thuong De. Va ke nao tu choi thu banh mat do, tu choi moi an sung thieng lieng do... cung dung len than van coi doi o troc lam chi nua, dung tim lam chi nua hanh phuc o trong coi tran nay. Neu co gan lieu pho mac voi trieu song thoi gian day ra khoi mai thi dung doc tho Han Mac Tu nua, se tu dung lay mot the gioi rieng, o do mac tinh vung vay.
Noi ve tho Han Mac Tu, ngam nghi lai, minh khong noi duoc gi ca... bao nhieu loi tu truoc den gio nhu la cay muc, nhu la co kho... boi vi tho nguoi qua u tran tre anh sang, nhung luc tam trong vung anh sang no, thoat no lai bien mat... luc ta ngo tho chang la anh sang thai duong thi tho chang lai la vang trang thien co... luc ta nam duoc linh hon, nam duoc ban chat tho cua Nguoi o coi doi nay... thi tho chang dau co... ma ta cam nam dau, vi:
Nguoi tho chua thay ra di nhi?
Trinh bach ai chon tan day mo.
Va chan ly ma ta thay duoc o tan coi xa mu nao... khong the hieu noi nua!
Tran Tuan Kiet
_______________________________________
* Trich Thi Nhan Viet Nam Hien Dai - Quyen I cua Tran Tuan Kiet.
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
Hàn Mạc Tử - Tiểu Sử