truong ca - loi ru cua me
(de cap so luoc den lich su dan toc; khoi tu thoi
Hong Bang cho den nha hau Le voi vua Le Loi...)
Ngay xua khong may xa xua
Ngay toi chua lon cung chua biet buon
Chang buon chieu ha mua tuon
Chi rieng doi mat me buon sang thu
Ngay xua dong den suong mu
Het dong vui nhon moi mua xuan qua
Giai dau giong bao nang mua
Dong dua chiec vong nam xua moi chieu
Me ru trong gio hiu hiu
Loi ru trong coi tieu dieu gian nan
Giong ru trong tieng vo vang
Hom nay nhu van an tang trong toi
Ru toi tu thuo nam noi
Den khi khon lon thanh nguoi Viet Nam
Viet Nam- Me bao Viet Nam
Viet Nam Bach Viet ho hang chi tong
Bach Viet con chau Than Nong
Cung trong mot giong Tien Rong ma ra
Bach Viet tram ho mot nha
Thoi xua Au Viet sau nay Quang Tay
Duong Viet at dat Giang Tay
Ngay xua U Viet sau nay Triet Giang
Quang Dong: Dong Viet ro rang
Man Viet: Phuc Kien noi giang san nha
Lac Viet tuc bac Viet ta
Viet Thuong: Thanh-Nghe-Tinh la hom nay
Nam muoi the ky cach nay
Dan da dat nuoc ve tay nguoi Tau
Me ru trong tieng thuong dau
Me thuong Bach Viet mat nhau phu phang
- Viet Nam; me bao Viet Nam
Viet Nam sau goi Van Lang, Hong Bang
Van Lang voi ho Hong Bang
Hong Bang dung nuoc Van Lang: Vua Hung
Van Lang muoi tam doi Hung
Mot thoi con Lac chau Hong hoan ca
Mot thoi non nuoc thai hoa
Van minh, van hoa khoi da tu day
Yeu thuong, dum boc, xum vay
Yeu thuong nhu viec: Giay, cay, cau, trau
An trong su tich trau cau
Sau thanh tuc le an trau nhuom rang
Con oi co nho hay chang
Cung trong huyen su Van Lang, vua Hung
Ta con su tich banh chung
Mat troi, trai dat: Banh chung, banh day
Luu truyen cho den hom nay
Khuc quanh lich su sau ngay thoi nay
To tien Bach Viet loay hoay
Loay hoay doan ket de xoay cuoc thoi
The la Au Lac ra doi
Hung Vuong het nghiep den thoi Thuc len (*)
(*) Van Lang nha Thuc va vua An Duong Vuong 257-207 truoc Tay lich (ttl).
Dong do o dat Phuc Yen (Phong Khe)
Co Loa duoc dung de yen son ha
Vi Tan xam chiem nuoc ta
Tan khong thang duoc chung da lui binh
Bach Viet tai thong nhat minh
Trieu Da dung nghiep day binh ngap troi
The la Nam Viet ra doi
Mot troi, mot dat, mot thoi menh mong
Quang Tay, bac Viet, Quang Dong
Tuy chua du dat cha ong giong noi
Nhung la nuoc Viet han hoi
Den khi Tan phai vao thoi cao chung
Luu Bang, Hang Vo tranh hung
Luu Bang thang Hang vay vung bac phuong
Nam Viet voi Trieu Vu Vuong
Khoi suy tu buoi Vu Vuong bang ha
Han xua quan danh nuoc ta
Nuoc ta te tuong Lu Gia kien cuong
Nhung khong chong noi bao cuong
Vua, toi bi giet que huong thuoc Tau (*)
(*) Van Lang nha Trieu 207-111 ttl
Thoi ky bac thuoc lan thu nhat tu nam 111-39 ttl
Con oi khoi su thuong dau
Ngan nam bac thuoc khoi dau tu day
Hon tram nam truoc lich Tay
Dau thuong, oan nghiet dang cay cho minh
Cai thang To Dinh yeu tinh
No lam Thai thu dat minh gian tham
Gian tham, ac doc, bao tan
The nen Thi Sach muu toan dung co
Nhung ong chang dang thoi co
Bi giac bat giet, muu co khong thanh
Vo ong: Trung Trac xuan xanh
Cung em, Trung Nhi day thanh dong binh
To Dinh that via hoang kinh
No cung be lu yeu tinh tan tanh
Hai Ba cuu nuoc cong thanh
Dong do o dat kinh thanh Me Linh (*)
(*) Hai ba Trung: 40-43 stl. Hai Ba o tai ngoi duoc gan hai nam.
Mot nam dat nuoc yen binh
Nao ngo Dong Han xua binh danh minh
Ma Vien la tuong cam binh
No bao vay dat Me Linh danh ba
The co, luc can quan ta
Hai Ba thua tran, nuoc nha tan hoang
Tram minh khi den Hat Giang
Trung Vuong liet nu danh vang mot troi
Ho oi con hoi, con oi
The la non nuoc tai hoi gian nan (*)
(*) Thoi ky Bac thuoc lan thu hai: 43-544 stl
Dan ta xuong bien len ngan
De tim chau bau bac vang ma dang
Dang cho cai lu ma quan
De thang Ma Vien ve dang Han trieu
Con oi non nuoc tieu dieu
Suot hai the ky Han trieu tri ta
Chung muu diet chung dan ta(*)
(*)Dong tru chiet, Giao Chi diet.
Chung muu dong hoa nuoc ta voi Tau
Tram luan, tang toc, be dau
Tieng than dan Viet niem dau cua minh
Nhung muu chung det chua thanh
Han trieu tan ra; tuong lanh cho ta
Cuc dien Tam quoc bay ra
Dong Ngo, Thuc, Nguy chia ba nuoc Tau
Dan ta thong kho thuong dau
Mau xuong tang toc be dau troi phan
Dong Ngo noi tiep Han, Tan
Giu nguyen chanh sach no dan nuoc minh
Nu hung ho Trieu ten Trinh
Cung anh: Quoc Viet day binh phat Tau
Coi voi xuat tran di dau
Danh cho bon chung ve Tau may phen
Nhung Ngo van giu mong hen
Truyen cho Luc Dan, mot ten bao tan
Binh dong, tuong du dan sang
Nhuy Kieu nu tuong hien ngang vay vung
Quyet la giu lay non song
Nhung khong chong noi the cong giac thu
Hon nay mang den thien thu
Ba hy sinh boi quan thu Dong Ngo(*)
(*) Cuoc khoi nghia cua Ba Trieu: 248 stl
Con oi mot manh co do
Bao nhieu the ky tua ho diet vong
Me tri moi han quoc vong
Nguoi minh giong Viet long dong boi Tau
Den thoi Nam-Bac ben Tau
Nuoc ta van canh thuong dau tui hon
Co nguoi ho Ly ten Bon (*)
(*) Ly Bon khoi nghia nam 541. Cham dut thoi ky Bac thuoc lan thu hai.
Nuoc ta duoc tu chu tu nam 544-602 stl
Anh hung dung day rua hon que huong
Danh tan lu giac nha Luong
Dep yen Lam Ap bien cuong thu hoi
Van Xuan: Ten nuoc mot thoi
Minh quan Nam De, vua, toi mot long
An dan thai quoc nhung mong
Xay chua dung dien noi cong nhan hien
Kien cuong noi nghiep to tien
Giang son mot moi, Rong Tien mot nha
Mot nam thinh tri hoan ca
Mot nam tu chu, vua ta, quan minh
Nhung dau khoi lua dao binh
Giac thu phuong bac tuong, binh dan vao
Chung gieo mau lua thuong dau
Vua, toi nuoc Van lao dao boi thu
Sau nam mai phuc chien khu
Viet Vuong ho Trieu rua thu que huong (*)
(*) Nam 544, Ly Nam De len ngoi, chua day mot nam thi giac nha Luong
lai sang danh. Ong thua nhieu tran, sap mat nuoc. Ong giao binh cho
ta tuong quan Trieu Quang Phuc. Ly Nam De mat; Trieu Quang Phuc danh bai
quan dich va len ngoi vua. Chau cua Ly Nam De la Ly Phat Tu khong phuc.
Noi chien xay ra.
Van thoi dat bac nha Luong
Loan ly den mat nghiep vuong de Tau
Nha Tran noi tiep theo sau
Van Xuan thoat canh quan Tau, dan ta
Nhung la noi chien xay ra
Viet Vuong thua tran, khoi da quoc suy (*)
(*) Ly Phat Tu dau hang nha Tuy. Mo dau cho thoi ky
Bac thuoc lan thu ba: 602-938 stl
Phat Tu ho Ly tri vi
Nuoc ta bi mat boi vi vua suy
Bi cuc tai dien boi Tuy
Muoi lam nam hau Tuy suy den Duong
Suot ba the ky dau thuong
Suot ba the ky doan truong dan Nam
Duong cai tri nuoc An Nam
Ac on, quy quyet gian tham khon cung
Con oi dat nuoc khon cung
Bao nhieu nghia si, anh hung dung len
Danh tan lu giac may phen
Nhu Mai Hac De vung len diet Tau (722 stl)
Thang Quang So Khach ve Tau
Nuoc ta lai duoc it lau an binh
Duong say giac mong nam chinh
Sai Duong Tu Huc keo binh phat minh
Cung Quang So Khach dieu binh
Duong-Ngu; ngu that voi minh voi ta
Con oi xa tac son ha
Vua ta bai tran, nuoc ta thuoc Tau
Thuoc Tau: Oi! Lai thuoc Tau
Nuoc minh manh dat thuong dau dam truong
Den nam Dai Lich nha Duong
Co nguoi hao hon can cuong vung len
Phung Hung ten goi thuong quen (*)
(*)Bo Cai Dai Vuong791 stl
Ong cho lu phi teng beng ve Tau
Thai lai non nuoc dong bao
Yen vui xum hop cung nhau mot nha
Mot long kien quoc bao gia
Phung Hung mot dang qua la minh quan
Chan dan voi ca long nhan
Dai Vuong Bo Cai minh quan bang ha
Phung An noi nghiep vua cha
Nhung khong giu noi son ha An Nam
Duong cho quan den du hang
Phung An nhu nhuoc dau hang Trieu Xuong
Con oi tai canh dau thuong
Con oi co xot que huong cua minh
Mot dan toc voi tu sinh
Mot ngan nam voi chien chinh chong thu
Hiem nguy nhat van Duong-Ngu
Chung dung van hoa xay tu nuoc Nam
Chung nuoi mong huy An Nam
Chung nuoi mong bien nguoi Nam thanh Tau
Nhung roi chang dang vao dau
Suot bao the ky van Tau van ta
Cuoi Duong loan lac xay ra
Nguy ra cho giac, may ra cho minh
Khuc Thua Du day nghiep binh (906-907)
Danh cho lu phi hoang kinh toi boi
Tu, Sinh, yeu, tho tai troi
Mot nam Thua Du tai ngoi tri vi
Nhung la sao sang mot vi
Khai thoi tu tri, ton ty tu minh
Khuc Hao noi nghiep cha minh (907-917)
Giu yen bo coi, dan tinh an cu
Minh quan Khuc Hao nhan tu
O thoi dat bac ho Chu diet Duong
Lap ra giong doi hau Luong
Van nuoi mong chiem que huong Lac Hong
Ngan doi mong chung chang xong
Ngan nam do ho da xong mot thoi
Con oi hung su mot thoi
Con oi bi su mot troi dau thuong
Ngan nam lu giac nhieu nhuong
Chi con Lac Viet, Viet Thuong co nhau
Nuoc ta Bach Viet la dau
Dat minh van trai o Tau hom nay
Bao nhieu the ky cach nay
Nhung ma van moi nhu ngay hom qua
Van ghi trong da dan ta
Van cho ngay noi phong ba loi dinh
De doi lai dat cua minh
De thoi nhuoc tieu nhu minh hom nay
The thoi van nuoc chang may
Quang Chau, vung dat tren tay Luong trieu
Luu Nham phan lai Luong trieu
Chiem vung dat ay lap trieu dinh rieng
Lap ra Nam Han mot mien
Lu nay la moi oan khien cho minh
Ly Tien voi Luong Khac Trinh
Hai thang chiem giu Tong Binh nuoc ta
Han trieu bat giu vua ta
Tuong Duong Dien Nghe qua la trung quan (931-937)
Ong nuoi chi voi ba quan
Vung len mot tran duoi quan hung tan
Noi trang lich su ve vang
Vua quan nha Han nhu tan ca hon
Cho quan tiep vien rua hon
Tuong giac: Tran Bao xac chon que minh
Han trieu that via hoang kinh
Nuoc ta lai duoc thai binh dan an
Nhung Kieu Cong Tien phan than
Giet Duong Dien Nghe vuong quan doat quyen
Kieu la tuy tuong duong quyen
Re Duong Dien Nghe: Ngo Quyen day quan (938)
Day quan diet ke phan than
Kieu lien xin Han cho quan den nha
Ngo Quyen doan biet phong ba
Giet Kieu de chiem Dai La kinh thanh
Roi mau doi pho chien tranh
Chien tranh chong Han, chien tranh giu nha
Quyet tam noi chi nhac gia
Quyet tam bao ve san ha nuoc Nam
Hoang Thao dan thuy binh sang
Con vua cha tran o dang Hai Mon (Quang Dong)
San sang tiep ung cho con
Hoang Thao theo vinh Ha Long danh vao
Ngo Quyen du chung duoi vao
Den khi nuoc rut ao ao tan cong
Hoang Thao thao chay tren song
Tau thuyen thung dam boi chong bit dong
Mau thu nhuom do dong song
Xac thu chim noi khap song Bach Dang
Hoang Thao chet tran Bach Dang
Vua Nam Han khoc de rang lui quan
Ngo Quyen dai thang Han quan (*)
(*) Ngo Quyen dai thang Han quan nam 938 da that su cham dut
mot ngan nam do ho cua giac phuong bac. Mo thoi tu chu cho dan toc.
Mo thoi tu chu cho dan toc nha
Xung vuong dong o Co Loa
Nam nam dat nuoc thai hoa yen vui
Ngo vuong van so qua doi
Tam Kha em vo; cuop ngoi chau minh
Khai thoi noi chien dao binh
Ham hai nam le dieu linh nuoc nha
Muoi hai quan su mot nha
Muoi hai quan su trong nha nuoc Nam
To tien pho tro nuoc Nam
Ong Dinh Bo Linh dep tan quan hung
Chi trong may thang vay vung
Son ha thong nhat trung phung que huong
Dinh Bo Linh: Van Thang Vuong (968-980)
Nuoc Dai Co Viet; quan vuong Tien Hoang
Hoa Lu la dat cuu mang
Hoa Lu cung dat Tien Hoang dong do
Giu yen non nuoc co do
Muoi hai nam hau co do Dinh tan
Tuong quan thap dao Le Hoan
Len ngoi de giu giang san nuoc nha
Nha Tien Le duoc mo ra
(nha tien Le 980-1009)
Dai Hanh hoang de qua la xung danh
Binh Chiem, pha Tong cong thanh
Chi Lang chien thang vang danh mot thoi
Ham bon nam o tai ngoi
Son ha xa tac mot thoi an khang
Khoi suy tu luc vua bang
Cac hoang, thai tu lang xang tranh gianh
Le Long Dinh giet vua anh
Pha tan su nghiep thanh danh Le trieu
The la hau Ly lap trieu (1010-1225)
Mot trieu ben vung voi nhieu minh quan
Song thoi tu chu quan, than
Tong kieng, Xiem ne, Chiem than phuc ta
Thanh Tong vua Ly bang ha
Nhan Tong bay tuoi thay cha noi giong
Ben Tau thoi Tong Than Tong
Voi Vuong An Thach nghenh ngong bao tan
Muu toan thon tinh nuoc Nam
Vua ta biet duoc muu toan cua Tau
Sai hai tuong gioi phat Tau
Thuong Kiet, Ton Dan: Hai dau xuat binh
Ton Dan thong lanh bo binh
Ly Thuong Kiet dan thuy binh tien vao
Danh Tau ngay tai dat Tau (1075)
Danh cho chung het muu cau nhieu nhuong
Ta tien ha thu vi cuong
Biet minh, biet dich, biet nuong thien thoi
Vua quan nha Tong toi boi
Vua cay, vua then voi nguoi voi ta
Nam sau chung tien binh qua
Tong, Chiem, Chan Lap ket ba danh minh
Hai nam vay bua nuoc minh
Cuoi cung chung phai dieu dinh rut quan
Boi Ly Thuong Kiet dai than
Voi tho khich le dan, quan mot long
Bon cau tho day be dong
Nuc long chien si, nuc long dan Nam
“Nuoc Nam la cua vua Nam
Sach troi da dinh ro rang chang sai
Quan xam lang trai y troi
Mot phen tham hai toi boi mot phen” (*)
(*) Bang Ba Lan dich
Qua nhu tieng sam vang len
Bai tho nhu trieu mui ten chong thu
Luu truyen cho den thien thu
Sang ngoi chinh ngha chong thu cuu que
The roi hau Ly suy he
Nha Tran dung nghiep ta he ve vang (*)
(*) Nha Tran 1225-1400. Nha Tran thang quan Mong co ba lan
Lan thu nhat:1257. Lan thu hai: 1285. Lan thu ba: 1288
Nam chau cung phai ngo ngang
Boi dan nuoc Viet ba lan thang Mong
Lan dau voi Tran Thai Tong
Roi sau lien tiep Nhan Tong hai lan
Khoi nghiep Mong: Thiet Moc Chan
Vuot qua Van ly truong thanh; Trung Hoa
Vua quan nha Tong xuyt xoa
Dong Au, trung A cung da hang Mong
Vuong quan cac nuoc rung long
Giac Mong nhu tran cuong phong duoc da
Thanh Cat Tu Han bang ha
Chau Hot Tat Liet; con A Loa Dai
Chia nhau danh chiem khap noi
Mot nua the gioi nhu roi ca hon
Trung Hoa; nha Tong phai vong
Trieu Tien, Tay Tang cung trong canh tinh
Ba Lan, Hung phai mo thanh
Nga La Tu cung dang thanh cho Mong
Han la mot tran cuong phong
The ma Mong phai het ngong boi minh
Ba lan tien danh nuoc minh
Ba lan dai bai tan tanh tham thuong
Tran Quoc Tuan: Hung Dao Vuong
Van Don, Tay Ket, Chuong Duong, Bach Dang
Ham Tu, Van Kiep lung danh
Xac thu nhu nui xung danh Lac Hong
Toa Do chet giua binh dong
Thoat Hoan phai ruc ong dong ma di
Phan Tiep voi O Ma Nhi
Bi ta bat song trong khi rut ve
Sai Thung chot mat chay ve
Mong-Nguyen phai bo mong he chiem ta
Mot long “sat That” quan ta
Dien Hong hoi nghi qua la tru danh
Dai Vuong Hung Dao xung danh
Anh Hung dan toc luu danh muon doi
Hung vong cung tai boi troi
Nha Tran het nghiep den thoi suy vi
Tiem ngoi boi Ho Quy Ly (1400-1407)
Non song tai canh lam ly doan truong
Nha Minh duoc dip nhieu nhuong
Noi muu thon tinh que huong cua minh
Muon danh danh tieng pho Tran
Moc Thanh, Truong Phu tuong quan Minh Tau
Dan binh hai nga tien vao
Con oi dat nuoc roi vao tay Minh (1414-1427)
Muoi ba nam thuoc nha Minh
Son ha xa tac dieu linh tui hon
Dia linh nhan kiet Lam Son
Phat co khoi nghia rua hon que huong
Ong Le Loi: Binh Dinh Vuong(*)
(*) Cuoc khoi nghia 10 nam cua Le Loi 1418-1427
Da cham dut thoi do ho cua giac Minh
va lap ra nha hau Le: 1428- 1527.
Dai than Nguyen Trai pho vuong duoi thu
Chi Linh duong dia chien khu
Chi Lang, Tuy Dong ngan thu lay lung
Muoi nam khoi nghia oai hung
Lieu Thang bi giet, Vuong Thong dau hang
Moc Thanh bao ban chay lang
Nuoc Nam linh dia ngon ngang xac thu
Le Lai guong sang ngan thu
Binh Ngo Dai Cao; chung tu ve vang
Hau Le dung nghiep hien ngang
Voi Le Thai To noi trang su hung
Noi thoi tu chu non song
Noi giong hao kiet, noi cong anh hung…
***
(*) Trich tu cuon tieu thuyet "Cau Tre Lac Leo".
* Moi quy vi doc Cau Tre Lac Leo [ngan gon] qua duong dan DONG HAI -vnthuquan .
* Hoac doc nguyen ban qua duong dan: Tram Thy Trang: Trang Van
Tran trong.
DONG HAI - NguyenDuc Hien
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
Trường Ca - Lời Ru Của Mẹ