nhà bác học lê quý đôn
NHÀ BÁC HỌC LÊ QUÝ ĐÔN
(Kính viếng nhà bác học Lê Quý Đôn)
Lê Quý Đôn vang tiếng Việt Nam
Tài ba lỗi lạc, chống quan tham
Làm thơ nức tiếng người thông thái
Đi sứ lưu danh bậc thuyết đàm
"Tạp Lục Phủ Biên" ghi xứ gạo (1)
"Kiến Văn Tiểu Lục" chép vườn cam (2)
Rạng danh bác học và thi sĩ
Một bậc danh nhân của Việt Nam
Trần Minh Hiền Orlando ngày 24 tháng 11 năm 2016
Lê Quý Đôn (1726 - 1784), tên thuở nhỏ là Lê Danh Phương, tự Doãn Hậu, hiệu Quế Đường; là vị quan thời Lê trung hưng, cũng là nhà thơ, và được mệnh danh là " nhà bác học lớn của Việt Nam".
(1) Phủ biên tạp lục (chép lẫn lộn về chính trị cõi biên thùy), gồm 6 quyển, làm khi tác giả được cử làm Hiệp trấn Tham tán quân cơ ở phủ Thuận Hóa (1776). Trong sách biên chép khá tường tận xã hội xứ Đàng Trong (nhất là xứ Thuận Hóa và xứ Quảng Nam) ở thế kỷ 18.
(2) Kiến văn tiểu lục (Chép vặt những điều thấy nghe), gồm 12 quyển, có tựa của tác giả đề năm 1777. Đây là tập bút ký nói về lịch sử và văn hóa Việt Nam từ đời Trần đến đời Lê. Trong sách, tác giả đã đề cập tới nhiều lĩnh vực thuộc chế độ các vương triều Lý, Trần, từ thành quách núi sông, đường sá, thuế má, phong tục tập quán, sản vật, mỏ đồng, mỏ bạc và cách khai thác cho tới các lĩnh vực thơ văn, sách vở...