chó rừng và chó giữ nhà
Chó rừng kia xương ngoài da bọc,
Bởi chó nhà săn-sóc trông nom.
Bữa kia gặp một chó xồm,
Tròn quay béo mượt, phải hôm chạy quàng.
Chó rừng cũng tính choang một mẻ,
Vồ anh kia mà xé thịt ra.
Ngặt rằng chó lớn thực-thà,
Ví bằng đấu sức ai đà dám đoan
Rằng chó rừng quyết toan được trận,
Sơn cẩu ta đành phận khiêm cung.
Lại gần rủ-rỉ nói cùng,
Khen anh chó nọ mượt lông đẫy mình.
Chó rằng : - Ví tiên sinh muốn vậy,
Có khó chi việc ấy mà thèm,
Ngài nên từ chốn sơn nham,
Là nơi kham khổ ở làm chi đây.
Gầy lõ thịt một dây cùng kiết,
Các ông đây thảm-thiết đói dài.
Được bữa hôm, khó bữa mai,
Tháng ngày chăm-chắm, miệng nhai vẫn thèm,
Cứ theo ta thử xem một chuyến.
Chó rừng bèn gạ chuyện một khi:
Muốn được vậy phải làm gì?
Đáp rằng: - Công việc khó chi đâu mà:
Đồ rách-rưới đi qua cửa ngõ,
Thì sủa ran đuổi nó đi xa,
Ngày ngày miệng hót chủ nhà,
Vẫy đuôi mừng rỡ ai mà chẳng thương.
Chỉ có vậy bữa thường cơm cháo,
Thịt cùng gà xương-xẩu thiếu chi,
Lại còn chủ mến vuốt-ve.
Chó rừng ưng vậy theo đi nửa đường,
Chợt nom thấy một khoang cổ chó,
Hỏi khoang gì, thì nó chối không.
Hỏi đi hỏi lại kỳ cùng,
Cho ra cái vết trụi lông là gì.
Chó một mực lì lì chẳng nói :
Cái vặt này, ngài hỏi làm chi?
Tái tam hỏi lại hỏi đi,
Thì ra vết xích còn ghi rành rành.
- Chết nỗi ! Thế ra anh phải buộc !
Muốn chạy rong không được hay sao?
Chó rằng : - Buộc mãi đâu nào.
Họa là mới xích chẳng bao lâu mà.
- Dẫu chẳng mấy cũng là phải xích,
Cái tự do gì thích cho tầy.
Thôi thôi, mặc bữa no say,
Ngàn vàng hồ dễ sánh tày thảnh-thơi !
Chó rừng chạy riết một thôi.