bui giang (tieu su)
Buoc vao nam Binh Ty (1996), Bui Giang vua tron tuoi that thap. Voi cuoc song lang bat ky ho, tui vai, chan dat, lang thang giu cho doi, gam cau, he pho, dam mua dai nang, bua doi bua no gan bon
thap nien, qua bao thang tram benh tat, van con sang tac o tuoi co lai hy, do la mot hien tuong.
Trong sinh hoat van hoc nghe thuat Viet Nam, Bui Giang de lai cho doi biet bao giai thoai, do la mot hien tuong.
Ngon ngu thi ca cua Bui Giang la mot hien tuong.
Hien tuong Bui Giang. Bui Giang, nha giao, dich gia, nha van, nha phe binh van hoc, triet hoc nhung do chi la quan ben duong, nguoi ban tri ky, tri bi: thi ca.
NGUOC DONG THOI GIAN
Bui Giang sinh ngay 17-12-1926 tai Vinh Trinh, Quang Nam. Luc nho theo hoc Tieu, Trung Hoc o Hoi An, Quang Nam, roi sau do tiep tuc hoc Trung Hoc o Thuan Hoa, Hue. Nam 1945 dau bang Thanh Chung (Trung Hoc), ong o trong vung khang chien thuoc Lien Khu V (Nam Ngai Binh Phu), nam 1950 ong do Tu TaI II Van Chuong. Ong ra Lien Khu IV ( Thanh Nghe. Binh Tri. Thien) theo hoc Dai Hoc nhung khi nghe vien truong dai hoc doc dien van, ong bo y dinh theo hoc va theo duong nui Truong Son tro lai co huong.
Theo loi nguoi bao de, ong Bui Vinh, trong ngay Hoi Thi Van & Tu Tuong Bui Giang ngay 21-10-1995 tai Majestic, Huntington Beach, California, Bui Giang " Co vo vao luc con rat tre, sau nam 1945. Nhung vi di tan cu o vao nhung noi rung thieng nuoc doc, nguoi vo tre da qua doi sau con bao benh". Ong chung tinh chung nghi voi "mong ban dau", suot nua the ky. Om vong tuong, dien loan boi "hon nguyen tieu" bao nhieu hinh anh mang dang dap cua nguoi tinh muon thuo Vao coi thien thu, ngon ngu cua Bui Giang tro thanh ky bi. Theo loi nguo em la Bui Vinh:
"Vao thang nam 1957, ong quyet dinh bo vung Viet Minh tron qua vung Quoc Gia. Va tai Hue, ong thi lai bang Tu Tai tuong duong, roi vao Sai Gon ghi danh vao Dai Hoc Van Khoa. Ca lan nay nua, sau khi nhin danh sach giao su giang day, ong da quyet dinh cham dut viec hoc o truong cua minh tai day. Ong bat dau viec khao luan, sang tac va di day hoc o cac truong Trung hoc tu thuc….".
Ong tinh tuong ve Anh, Duc, Phap va Han van, khong biet ong theo hoc tieng Anh, tieng Duc luc nao, nhung khi nghien cuu triet hoc Duc, tho van Anh My, ong dich va viet rat tai tinh. Ong co tri nho ky la va "tri quen" rat doc dao. Quen cua ong cung la mot hien tuong va co luc khong biet gi ca, cung voi cu chi, hanh dong ky quai, nguoi dien thoi dai.
Giao su Vu Ky, thay day cua ong, trong bai " Nho Ve Ba NguoI Em LoI Lac" trong giai pham Quang Da 94:
" Tu nam 1943 ay, Bui Giang thoi hoc o Hoi An, roi lui ve co huong To Vu muc duong o Trung Phuoc,
mien rung nui xu Quang. Theo nhieu nguoi cho biet, Giang ngheu ngao lam tho, ca hat, dien khung suot nam thang. Luc toi gap lai o Sai Gon thi Bui Giang da nghi day hoc tu de cam co boi muc loay hoay ve tranh trong can nha lup xup o ngo hem Truong Minh Giang va Giang cung moi in xong may cuon sach giao khoa".
" Voi tat ca Bui Giang" cua Tran Phong Giao, Bui Giang lap gia dinh nam 18 tuoi, nhung khong duoc huong hanh phuc bao lau va chien tranh va nan lut da cuop mat vo va hai dua con tho cua ong. Do la moc thoi gian tuoi nien thieu cua ong duoc de cap qua ba nguoi co lien quan voi ong nhung da khac nhau. Theo su ghi lai cua " nguoi thay cu va cung la nguoi anh" thieu chinh xac dau an trong giai doan 9 nam "khang chien" da anh huong sau dam trong cuoc doi Bui Giang. Ong tham gia "khang chien" theo Viet Minh nhung khi dung cham thuc te, ong ngan ngam, gap bat hanh trong tinh yeu, tam hon dien loan…" Sau 3 nam "chia cat" dat nuoc, phan ranh Quoc-Cong, ong moi chon lua ranh gioi giu hai mien. Bai tho "noi long To Vu" cua ong da ghi" ky niem mot doan duong muoi nam chan de noi nui doi mien Trung Viet". Khong bao gio muon va de ai de cap "tieu su", theo ong "Thi si sinh ra nhu moi nguoi giua co cay ly ky, va chet di giua co cay ly ky, gay can". Tuy nhien, cong viec cua nha nghien cuu van hoc can phai tim hieu chinh xac, nhin lai Van Hoc Viet Nam, ong la khuon mat dac biet. Hy vong mot ngay nao do, co duoc tieu su cua ong tu tuoi tho den thoi diem tam thap nhi lap.
Truoc nam 1975, nhieu cay but viet ve tu tuong, tho van Bui Giang nhung khong de cap ve tieu su nen co nhieu nghi van voi giai thoai quanh ong. Thang nam 1973, Mai Thao va Nguyen Xuan Hoang cua to Van thuc hien so bao dac biet ve thien tai thi ca Bui Giang, muoi cau hoi cua Nguyen Xuan Hoang ve Bui Giang co tinh cach khac lai va ca hai cung hoi va noi "chuyen rong choi". Nhan dinh tho van cua ong voi Thanh Tam Tuyen, Nam Chu, Tran Tuan Kiet, Tue Sy.
Co nhieu tac pham de cap den ong, dien hinh nhu Cao The Dung: Van hoc hien dai, thi ca va thi nhan; Du Tu Le: Nam sac dien, Nam dinh menh; Ta Ty: Muoi khuon mat van nghe hom nay; Tran Tuan Kiet: Thi ca Viet Nam hien dai….
Gan hai thap nien, tac pham cua ong co so luong dang ke:
1- Sach giao khoa, luan de (1957- 1959): Ba Huyen Thanh Quan, Luc Van Tien, Chinh Phu Ngam va Quan Am Thi Kinh, Truyen Kieu va truyen Phan Tran, Cung Oan Ngam Khuc, Nguyen Cong tru, Tan Da Nguyen Khac Hieu, Phan Boi Chau, Chu Manh Trinh, Ton Tho Tuong va Phan Van Tri.
2- Sach dich: Coi nguoi ta cua Saint Exxupery), Trang Ty Hai cua Abert Camus, Andre Gide, Martin Heidegger, Khung cua hep cua Andre Gide, Hoa Ngo Hanh cua Shakespeare, Bao Chua Caligula cua Abert Camus, Ngo Nhan cua Abert Camus, Con Nguoi Phan Khang cua Abert Camus, Mua He Sa Mac cua Abert Camus, Ke Vo Luan cua Andre Gide, Orphelia Hamlet cua Shakespeare, Hoa Am Dien Da cua Andre Gide, Hoang Tu Be cua Saint Exupery, Mui Huong Xuan Sac cua Gerald de Narval, Suong Binh Nguyen cua cac tac gia? Au My, Kim Kiem Dieu Linh cua Ngoa Long Sinh….
3a- Sang tac:
-Tho: Mua Nguon, La Hoa Con, Ngan Thu Rot Hot, Mau Hoa Tren Ngan, Bai Ca Quan Dao, Sa Mac
Truong ca…..
3b-Bien khao, tap van, tuy but: Tu Tuong Hien Dai (bo3 quyen), Martin Heidegger va Tu Tuong Hien Dai (bo 2 quyen), Sao la khong co Triet hoc Heidegger?, Di Vao Coi Tho, Thi Ca Tu Tuong, Sa Mac Phat Tiet, Suong Binh Nguyen, Trang Chau Tho, Mua Xuan Trong Thi Ca, Mua Thu trong thi ca, Thuy Van-Tam Hop Dao Co, Bien Dong Xe Cat, Ngay Thang Ngao Du, Duong Di Trong Rung, Lo Co Quan, Le Hoi Thang Ba, Con Duong Nga Ba….
3c- Tai hai ngoai co 3 tuyen tap ve tho Bui Giang sang tac sau nam 1975: Tho Bui Giang, nam 1990, nhom Viet Thuonhg (Canada) thuc hien gom 200 bai tho.
Tho Bui Giang, The Ky, 1994, Pham Xuan Dai thuc hien gom 106 bai tho. Tho Bui Giang, California, 1995, Bui Vinh va than huu thuc hien gom 81 bai tho, trang bia "Thieu nu" do Bui Giang ve. Sau khi Bui Giang qua doi, co rat nhieu an pham cua ong duoc an hanh tai hai ngoai.
Suot bon thap nien, Bui Giang da cong hien cho doi, cho nen van hoc nghe thuat Viet Nam that nhieu tac pham gom du moi the loai. Mot con nguoi khong co noi nuong tua on dinh, the chat gay go, benh tat, tam tinh luc binh thuong khi dien loan ma tao dung kho tang quy bau cho van hoc Viet Nam, dieu rat la, khong the hieu duoc.
Trich doan bai viet cua Vuong Trung Duong
Hay cung thuong thuc mot vai bai tho cua ong, tim hieu con nguoi Bui Giang de cam nhan duoc y tho, van, va tu tuong cua ong, ong sang tao luc tinh, ngao du luc dong de mai mai di tim hinh anh xa tham, mit mu!
Bua Nay Ruong Nho Tho Bui giang
Bua nay ruong nho lung troi Thong ngan lung ta. Nui ngoi chiem bao Ra di mang han hoi nao Cong xo con vong dieu chao bay ngang CHIEU Tho Bui Giang Em ngo buoi chieu buon qua phai Buon cung nhu buon nhung buoi chieu xua Trong con mat da moi mon co phai Sac cua troi huong cua dat lua thua
*
Nhung nhip buoc ben duong con doi mai,
Vang ve dau khong vong lai hoi am
Cua reo rat rieng mot lan mai mai,
Gio phuongtroi u mong giua hoa tam.
*
Em hoi mai tuy biet loi dap lai
Chang bao gio thoa dang giua doi cam,
Em ngo mai nhung chieu ve tro lai
Mang nhung gi ve trong coi tram nam.
CO HOA HON DU MUC
Tho Bui Giang
Nghe troi do lon nguyen khe Tieng vang rung rot gieo ve dong xanh Got chan khoi rong bong canh Nhip vang dau nui vong thanh luy sieu Thoi gian chac buoc ben chieu Khoc song ben la mua chieu som xuan Co hoa tu bo ruong dong Hon du muc cu xa gan hu em.
Doc tho Bui Giang, nho nhung khoanh khac xua voi thi nhan tai hoa nay o nhung nam dau thap nien 70, voi nhung ngay " xuong duong", la ca khuon vien Van Hanh, san chua, quan coc cung nguoi tho Thuy Duong Tu va cac bang huu, ma nay tin tuc mo tam.
Muon mot doan tho: " Chap tay toi lay ong troi Tim nguoi yeu giup gium toi mot lan"
(Tim Em, Bui Giang) de tang Bui Da,nguoi ban "phu luc lo" day quy men va cung de bieu lonhung nguong phuc cua
toi ve nhung van tho trac tuyet voi bac tien boi cua ban. DT
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
Bùi Giáng (Tiểu Sử)