tran binh trong
Tha lam qui nuoc Nam con hon lam vuong dat Bac:
TRAN BINH TRONG
Su vang ruc ro bac hung anh...
BINH -TRONG ngan xua rang tieng vinh
Da- Mac chan thu ngan That Dat
Thien -Truong chong giac giup Vua Tran
“Lam vuong dat Bac?”- song o nhuc ?
Tha quy nuoc Nam “- giu dai danh..."
Chui giac mang thu vang doi tieng
Su vang ruc ro bac hung anh...
Duong Lam
----------------------------------
BAI DOC CHI TIET
Tran Binh Trong
Bach khoa toan thu mo Wikipedia
Tran Binh Trong (chu Han: 陳平仲, 1259[1] - 1285) la danh tuong thoi Tran, co cong lon ho gia bao ve cho hai vua Tran (Tran Thanh Tong va Tran Nhan Tong) trong cuoc khang chien chong quan Nguyen-Mong lan thu hai. Ong hy sinh khi chan quan Nguyen o bai Thien Mac[2][3], duoc truy phong lam Bao Nghia Vuong.
Xuat than
Tran Binh Trong thuoc dong doi Dai Hanh Hoang De Le Hoan que goc o vung nay la huyen Tho Xuan, tinh Thanh Hoa[1], sinh o xa Bao Thai, nay thuoc huyen Thanh Liem, tinh Ha Nam[can dan nguon]. Vo Tran Binh Trong la cong chua Thuy Bao (Thuy Bao da co mot doi chong truoc la Uy Van Vuong Toai). Sau nay, con gai cua Tran Binh Trong, Chieu Hien Hoang thai hau, la me cua Tran Minh Tong, vua thu nam trieu Tran. Su sach khong ghi chep cha me ong la ai. Tuy nhien, co tai lieu noi phu than ong la danh tuong thoi Tran Thai Tong la Le Phu Tran. Le Phu Tran lap cong lon trong cuoc khang chien chong Nguyen Mong lan thu nhat, nen duoc vua ga cong chua Chieu Thanh cho.
Tran danh chien luoc
Thang 1 nam 1285, 50 van quan Nguyen-Mong do Tran Nam Vuong Thoat Hoan, con trai cua Hoang de nha Nguyen Hot Tat Liet, cam dau chia quan lam hai canh tan cong xam luoc Dai Viet. Quan Nguyen Mong la dao quan cuc ky thien chien, nhanh chong chiem uu the tuyet doi truoc quan Dai Viet, it hon va khong quen chien tran. Sau that bai trong vai tran danh mo man, tong tu lenh quan Dai Viet, Quoc cong tiet che Hung Dao Vuong Tran Quoc Tuan quyet dinh lui quan ve giu Van Kiep (nay thuoc vung Van Yen, Chi Linh, Hai Duong). Sau do, quan Dai Viet lui ve Thang Long, nhung cung khong giu duoc truoc suc tan cong o at cua quan Nguyen.
Hung Dao Vuong quyet dinh rut khoi Thang Long, lui ve Thien Truong (nay la tinh Nam Dinh). Tran Binh Trong duoc Hung Dao Vuong va hai vua Tran giao cho mot nhiem vu nang ne: giu vung Da Mac - Thien Mac, ngan chan va cam chan quan Nguyen, dam bao cho bo chi huy quan khang chien rut lui an toan va bi mat, khong de lai dau vet.
Tu lenh quan Nguyen la Thoat Hoan dac biet uu tien cho canh quan truy duoi nay voi hai dao ca thuy lan bo deu do nhung tuong gioi, huu thua Khoan Triet va ta thua Ly Hang cung O Ma Nhi, chi huy, deu dung quan khinh ky va thuyen nhe de truy duoi bang duoc hai vua Tran.
Tran Binh Trong da to chuc cuoc danh chan ngay tai bai Thien Mac. Do su chenh lech qua lon ve quan so, Tran Binh Trong bi bat, nhung tran danh la mot thang loi cuc ky quan trong ve mat chien luoc voi cuoc khang chien khi ke tu do, quan Nguyen hoan toan mat dau bo chi huy khang chien.
Anh dung hy sinh
Sau khi bat duoc Tran Binh Trong, tuong Nguyen tim moi cach de khai thac thong tin, doa nat, du do ong. Tuy nhien, Tran Binh Trong kien quyet khong khuat phuc. Khi duoc hoi co muon lam vuong dat bac khong, Tran Binh Trong khang khai tra loi:
“
[i]Ta tha lam quy nuoc Nam, chu khong them lam vuong dat Bac. Ta da bi bat thi co mot chet ma thoi, can gi ma phai hoi loi thoi[5][6].
Do la mot trong nhung cau noi noi tieng nhat trong lich su chong ngoai xam cung nhu lich su Viet Nam noi chung, tro thanh mot trong nhung bieu tuong cua tinh than yeu nuoc chong ngoai xam cua dan toc Viet.
Khong the khuat phuc duoc Tran Binh Trong, quan Nguyen buoc phai giet ong vao ngay 21 thang Gieng[7] nam At Dau (26-2-1285)?[8][9], con Dai Viet Su ky Toan thu (Ban ky quyen 5) va Kham dinh Viet su thong giam Cuong muc (Chinh bien quyen thu 7) deu chep la thang 2 (am lich) nam 1285. Nam do, Tran Binh Trong 26 tuoi.
Danh gia
[color=#ff0000]Tran Binh Trong duoc cac su gia doi sau danh gia rat cao vi long yeu nuoc va tinh than chong ngoai xam, tro thanh mot vi du dien hinh cho cac cuoc khang chien chong phuong Bac sau nay.
Hien nay o hai thanh pho lon nhat Viet Nam la Ha Noi va thanh pho Ho Chi Minh deu co nhung con duong mang ten ong. Ten Tran Binh Trong con duoc lay dat cho nhieu dia danh khac tren khap Viet Nam.
Trong cac tac pham van hoc
Co hai bai tho noi tieng viet ve Tran Binh Trong cua Tran Tuan Khai va Phan Ke Binh.
Noi dung bai tho cua Phan Ke Binh nhu sau:
Gioi thay Tran Binh Trong!
Dong doi Le Dai Hanh.
Danh giac du tai manh,
Tho vua mot tiet trung.
Bac vuong song ma nhuc,
Nam quy thac cung vinh.
Cung coi long trung nghia.
Ngan thu to dai danh.
Ngoai ra, con co mot tieu thuyet, Ben bo Thien Mac, cua nha van Ha An viet ve Tran Binh Trong va tran danh cua ong.
Bai nay da duoc xem 5105 lan
|
Nguoi dang:
|
vophubong
|
|
|
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
TRẦN BÌNH TRỌNG