hoa tham troi nam

HOA THAM TROI NAM


Lan bang co ke ua dom ngo,

Su nghiep co do cua to tien.

Hoa tham troi Nam ngan the he,

Non xanh dat Viet trai ba mien.

Dang Giang bay dich xua Nam Han,[1]

Van Kiep dieu binh duoi giac Nguyen.[2]

Con chau dong long chung nghiep ca,

Lo chi non nuoc chang binh yen…

Duong Lam [vophubong]




Chu thich:
[1] Tran Bach Dang, nam 938 [nguon : wikipedia.]

Nam 937, the luc ho Kieu o chau Phong to chuc binh bien, giet chet Duong Dinh Nghe, dua Kieu Cong Tien len nam quyen, Cong Tien tu xung Tiet do su. Hanh dong nay da gap phai su phan ung manh me cua cac the luc hao truong cac dia phuong, tham chi chinh noi bo ho Kieu cung chia re tram trong. Ngo Quyen, voi danh nghia la bo tuong va con re cua vi co Tiet do su, dong thoi cung la nguoi dung lien minh Ngo - Duong, tap hop luc luong tieu diet Kieu Cong Tien. Bi co lap, Kieu Cong Tien hoang so, voi va sai nguoi sang cau cuu nha Nam Han. Nam Han Cao To sai con trai la thai tu Luu Hoang Thao dem hai van quan, dung chien thuyen, xam lang.
Nam 938, Ngo Quyen dem quan ra Dai La, giet chet Kieu Cong Tien va nhanh chong to chuc khang chien chong quan Nam Han o song Bach Dang. Loi dung che do thuy van khac nghiet cua song Bach Dang, ong sai dong coc duoi long song, dau bit sat nhon sao cho khi nuoc trieu len thi bai coc bi che lap. Ngo Quyen du dinh nhu quan Nam Han vao khu vuc nay khi thuy trieu len va doi nuoc trieu rut xuong cho thuyen quan Nam Han mac can moi giao chien.
Ket qua, quan Nam Han thua chay, thai tu Hoang Thao bo mang cung voi qua nua quan si, nha Nam Han phai tu bo giac mong xam lan. Voi muu luoc than tinh cua minh, Ngo Quyen da lam nen chien thang Bach Dang noi tieng nam 938, ket thuc hon mot thien ky Bac thuoc, mo ra thoi ky doc lap tu chu cho Viet Nam….
Ve tran Bach Dang, Ngo Thi Si danh gia :
“
Tran thang tren song Bach Dang la co so cho viec khoi phuc quoc thong. Nhung chien cong doi Dinh, Le, Ly, Tran sau nay con nho vao uy danh lam liet ay de lai. Tran Bach Dang chien cong cao ca, vang doi den nghin thu, ha phai chi lay lung o mot thoi bay gio ma thoi dau…

[2] Tran Van Kiep [ nguon : wikipedia.]
Tu ngay 11 thang 2 nam 1285 den ngay 14 thang 2 nam 1285 tai Van Kiep, 20 van quan Tran voi hon 1000 chien thuyen da chong tra quyet liet cuoc tien cong cua 30 van quan Nguyen do Thoat Hoan chi huy. De bao toan luc luong, quan Tran rut khoi Van Kiep. Thang 5 nam 1285, quan dan nha Tran bat dau phan cong.
Cuoi thang 5, sau tham bai tai Tay Ket va Ham Tu (Khoai Chau, Hung Yen ngay nay), quan Nguyen tim cach rut quan ve nuoc. Dau thang 6, tren duong rut chay qua song Nhu Nguyet bi canh quan cua Hoai Van Hau Tran Quoc Toan chan danh. Canh quan cua Thoat Hoan va Ly Hang chay theo duong Van Kiep bi quan phuc kich nha Tran bo tri tu truoc xong ra phan cong. Quan Nguyen chet duoi rat nhieu. Ly Hang tu tran. Thoat Hoan duoc mot vien ti tuong "giau trong ong dong" chay thoat ve Trung Quoc theo huong Lang Son. Cung voi cac tran chien khac, tran Van Kiep da gop phan quan trong quet sach 50 van quan xam luoc ra khoi bo coi Dai Viet.
[Van Kiep nay thuoc vung Van Yen, xa Hung Dao, thi xa Chi Linh, tinh Hai Duong co den Kiep Bac tho Hung Dao dai vuong Tran Quoc Tuan...

Ý kiến bạn đọc

Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu: HOA THẮM TRỜI NAM