ke ban nuoc – ho la ai

KE BAN NUOC – HO LA AI
“Ban nuoc” theo nghia cua tu dien tieng Viet la hanh vi “phan boi to quoc, lam tay sai cho ke ngoai xam de muu loi rieng” [Tu dien tieng Viet, Nxb. Phuong Dong 2002, tr.27]. Nhu vay, co the thay “ban nuoc” khac ve ban chat so voi “ban nuoc mam”, “ban nuoc tuong” hay “ban nuoc ngot”. Vi vay ma nguoi ta rat ghet khi minh bi noi la “ke ban nuoc”, ngay ca hang ngay ho ganh nhung thung nuoc sach di ban giua cai nong hon 40 do.
Mot khia canh khac, “ban” phai di kem voi “mua” va “ban” phai co chu the de ban, chu the duoc phep ban thi phai la “chu so huu” cua doi tuong can ban, neu chu so huu chung thi ben ban phai la nguoi duoc phep dai dien cua phan chung do, la nguoi duoc uy quyen, duoc ky va dong dau hay la mot co che hop phap nao khac.
Neu hieu “Nuoc” la mot quoc gia thi khong phai bat ky ai ban cung duoc doi tac ho mua, vi co ban la ben ban khong co tu cach chu the cua ben ban, ho khong phai la dai dien hop phap cua dong chu so huu. Tuy nhien, dinh nghia cua tu dien tieng Viet thi da gom tat ca cac chu the neu thoa man hanh vi “phan boi to quoc, lam tay sai cho ke ngoai xam de muu loi rieng” deu co nghia la “ban nuoc”.
Tu truoc den nay tai Viet Nam co 3 cau chuyen ban nuoc luu truyen rong rai:
1) My Chau thoi Au Lac: Vi tinh rieng cua minh ma de dat nuoc chim dam trong 1000 nam duoi su do ho cua phuong Bac. Hanh vi cua My Chau co duoc hieu la ban nuoc hay khong van con nhieu tranh cai, nhung de lam duoc hanh vi do la do My Chau la con vua, nguoi binh thuong khong the lam duoc.
2) Tran Ich Tac thoi nha Tran: Quan Nguyen xam luoc Viet Nam, trong khi ca nuoc dang soi suc hao khi Dong A voi nhieu guong anh hung tu tre cho den gia nhu Tran Quoc Toan, Tran Hung Dao, Tran Nhat Duat, Tran Binh Trong, … Thi Tran Ich Tac mang ca vo con va tuy tung di dau hang giac. Ich Tac lam duoc chuyen do cung mot phan la do nguoi than tin cua trieu dinh.
3) Le Chieu Thong thoi trieu Le: Hoang hot truoc suc manh cua Nguyen Hue mac du Nguyen Hue da de cho Chieu Thong mot danh phan cao quy nhat cua quoc gia, Le Chieu Thong da cau vien 29 van quan Man Thanh sang giay xeo dat nuoc. Do la dinh diem cua su nhuc nha nhat ma mot nguyen thu quoc gia the hien, lai mot lan nua ke ban nuoc la nguoi trieu dinh.
Ngoai 3 nhan vat do, con rai rac nhieu nhan vat khac o cac thoi dai khac nhau, dac biet la thoi chien nhung dac diem nhan dang loai ban nuoc va cho an nao cua bon chung thi it nguoi dam chi ra. Duy nhat cho den nay co mot nguoi chi duoc cho o cua bon ay ma hau the nho mai, chinh xac khong phai la “vi nguoi” ma la mot “vi than”, Than Kim Quy da chi ro “giac o sau lung nha nguoi do”.
Thoi bo, ban tiep mot chuyen khac, do la van de no cong cua nuoc ta dang lam dau dau nhieu nha hoach dinh chinh sach va bat ky cong dan nao quan tam. Kiem che va giam dan no cong la mot trong nhung muc tieu cua phat trien dat nuoc trong tuong lai. Mot trong nhung giai phap quan trong la diet tru tham nhung va chong lang phi de bao dam cho ngan kho hoat dong, tranh that thoat. Nhu vay, nhung hanh vi tham nhung va lang phi co duoc xem la “ban nuoc” hay khong? Chua ai dam tra loi vi no khong thoa man dinh nghia cua tu dien, nhung su nguy hiem cua no cung khong thua gi ke ban nuoc.
Nhan tien Quoc Hoi dang ban ram ro cai chuyen “Luat su co nghia vu phai to giac than chu o nhung hanh vi anh huong den an ninh quoc gia” trong bo luat hinh su, co thong qua hay khong thi co cho them vai ngay nua se biet. Se la hoan hy voi cong chung hon neu noi them vai chu nua “can bo, cong chuc co nghia vu to giac nhung hanh vi tham nhung, lang phi hoac du dinh tham nhung, lang phi”, nhung chi so la khong du nguon nhan luc de lam viec trong thoi gian dau ap dung bo luat.
Ke ban nuoc – ho la ai: Giau mat hay lo mat? Cau hoi cu lon von trong dau chieu chu nhat.
Dang Hoang Vu (4/6/2017)
--- BINH LUAN LICH SU ---

Ý kiến bạn đọc

Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu: KẺ BÁN NƯỚC – HỌ LÀ AI