doi net ve truyen kieu
Truyen Kieu la ten goi thong thuong theo ten nhan vat chinh trong tac pham cua , con luc sang tac, Nguyen Du dat ten cho tac pham cua minh la Doan truong tan thanh nghia la "Tieng noi moi ve mot noi dau den dut ruot".
Doan truong tan thanh duoc sang tac khong phai do nha tho don thuan tuong tuong, hu cau de viet ra, ma ong viet dua theo cot truyen mot tieu thuyet chuong hoi bang van xuoi cua Trung Quoc, co ten la Kim Van Kieu truyen (truyen ve Kim Trong, Thuy Van, Thuy Kieu) cua mot tac gia hieu la Thanh Tan Tai Nhan.
Trong thoi dai cua Nguyen Du cac nha tho sang tac thuong dua theo mot tac pham cua Trung Quoc nhu the. Noi chung Nguyen Du dua kha sat vao tac pham cua Thanh Tam Tai Nhan khi viet lai Truyen Kieu: cu the la nhung nhan vat trong Truyen Kieu cua ong deu la nhung nhan vat lay tu Kim Van Kieu truyen; nhung tinh tiet, bien co, cot truyen trong Truyen Kieu hau het deu co trong KIm Van Kieu truyen. Nhung cai dac sac cua Nguyen Du la tuy dua vao tac pham cua Thanh Tam Tai Nhan nhung lai het suc sang tao Dieu do quyet dinh o cho Nguyen Du khong phai nham chuyen dich tac pham cua Thanh Tam Tai Nhan sang tieng Viet, ma ong tai tao, bo sung vao do nhung dieu ma ong tung day dut, tran tro, va voi tai nang nghe thuat tuyet voi cua minh, ong da the hien lai bang ngon ngu dan toc va the tho dan toc, cho nen tac pham cua Nguyen Du co suc song manh liet hon va co chieu sau tri tue ma nguyen tac cua Thanh Tam Tai Nhan khong co duoc.
Truyen Kieu la truyen ve cuoc doi cua mot nguoi con gai bat hanh co ten la Vuong Thuy Kieu Nguoi con gai ay co tai, co sac, xuat than trong mot gia dinh binh thuong, lon len nang yeu mot chang trai la Kim Trong, nhung roi tai hoa da xay den cho gia dinh: cha va em cua nang bi bat, bi danh dap, nha cua bi cuop pha sach sanh sanh. Thuy Kieu khong co cach nao de cuu nguy cho gia dinh, nang buoc long phai ban minh cho nguoi khac de lay tien chuoc cha va em; tu do cuoc doi nang trai qua khong biet bao nhieu la tai hoa: nang bi lua loc phai hai lan lam ky nu o nha chua, lam le, di o... Co the noi mot cau chuyen the tham ve van menh cua mot nguoi con gai nhu the, ban than no da co suc xuc dong lon. Nhung duoi ngoi but cua Nguyen Du, cau chuyen the tham ay lai khong thuan tuy la van menh cua mot nguoi con gai, hay noi cach khac la thong qua van menh cua mot nguoi con gai nha tho da noi len van menh cua con nguoi noi chung trong mot xa hoi bat cong tan bao Nha nghien cuu Hoai Thanh cho rang van de dat ra trong Truyen Kieu cua Nguyen Du la van de quyen song cua con nguoi trong xa hoi phong kien. Nha tho Che Lan Vien thi viet:
Chanh thuong co Kieu nhu doi dan toc,
Sac tai sao ma lai lam truan chuyen...
Noi cho dung, khi viet tac pham cua minh Nguyen Du khong hoan toan y thuc het nhung dieu ong da trinh bay Voi mot quan niem truyen thong, ong cat nghia nhung bat hanh cua Thuy Kieu la do mau thuan giua Tai va Menh: Thuy Kieu nhieu tai, nen so phan cua Thuy Kieu bi tham; va ong chu truong de giai quyet nhung mau thuan ay, con nguoi phai thuc hien chu Tam, phai "tu tam". Chinh quan niem nhu vay nen nha tho da viet o phan mo dau tac pham:
Tram nam trong coi nguoi ta,
Chu Tai, chu Menh kheo la ghet nhau
va o phan ket thuc, ong viet:
Chu Tam kia moi bang ba chu Tai
Co dieu quan niem la nhu the, nhung khi tai hien cuoc song vao tac pham, Nguyen Du da het suc trung thuc, nen thuc te van de dat ra trong tac pham cua ong co y nghia sau sac hon rat nhieu so voi nhung gi ma ong da phat bieu
Cam hung chu dao cua Nguyen Du trong Truyen Kieu la cam hung ve than phan con nguoi Con nguoi se song nhu the nao giua mot xa hoi bat cong, tan bao Khi xay dung nhan vat Thuy Kieu, nha tho muon the hien o nhan vat nay tat ca nhung gi la uu tu, la tinh hoa cua con nguoi Thuy Kieu khong phai chi co tai sac thong thuong nhu cac co gai khac trong van hoc co, ma Thuy Kieu la tuyet dinh cua tai sac; va khong phai chi co tai sac, ma Thuy Kieu con co y thuc sau sac ve cuoc song cua minh va cua xung quanh. Co the noi Nguyen Du muon xay dung nhan vat Thuy Kieu nhu mot tuong trung cho tat ca nhung gi la dep, la tinh hoa cua con nguoi Mot nhan vat nhu the le ra phai duoc song mot cuoc doi tot dep, hanh phuc, nhung vi nang song trong mot xa hoi bat cong, tan bao nen cuoi cung nhung pham chat cao quy nhat cua nang lai tro thanh nhung tai hoa doi voi nang. Do co tai co sac, Thuy Kieu da tro thanh mieng moi ngon cho cai xa hoi do xau xe.
Nguyen Du la mot nha tho nhan dao chu nghia sau sac, ong het long thuong yeu va tran trong con nguoi ma phai the hien nhung canh con nguoi bi vui dap trong tac pham, nen ngoi but cua ong nhieu khi phan no va nhieu khi lai cay dang, chua xot. Mong Lien Duong chu nhan nhan xet: Nguyen Du viet Truyen Kieu nhu co mau ro len dau ngon but, nuoc mat tham qua to giay
Co nhien da yeu thuong con nguoi thi phai chong lai nhung luc luong cha dap con nguoi Ve phuong dien nay co the noi Truyen Kieu la mot ban cao trang len an danh thep tat ca nhung luc luong cha dap con nguoi Trong Truyen Kieu cua Nguyen Du, cha dap Thuy Kieu khong phai mot vai con nguoi ca biet nao ma la ca mot xa hoi, tu ke dai dien cho cai xa hoi ay nhu bon quan lon, quan be, gia dinh quan lai, den bon thua hanh nhu dam nha lai, roi nhung ke song bang nghe buon ban nhan sac cua phu nu... Trong cai xa hoi nay, sau the luc cua bon quy toc la the luc cua dong tien. Dong tien thuc su da tro thanh mot tai hoa doi voi con nguoi Dong tien chi phoi viec xu kien cua bon quan lai; dong tien da bien nhung nho si nhu Ma Giam Sinh, So Khanh thanh nhung ten ma co dat gai; da biet Thuc Sinh thanh mot ke an choi trac tang... Dong tien co the mua ban ca cai trinh tiet thieng lieng cua nguoi phu nu... Song trong mot xa hoi nhu vay nhung ke xau, bat luong thi tha ho long hanh, con nguoi tot, luong thien thi khong co cho de ton tai Thuy Kieu bi day vo du duong ma chi co mot nguoi duy nhat dam benh vuc nang la Tu Hai, thi cai xa hoi ay lai coi Tu Hai la giac, va cuoi cung bang mot su phan boi xau xa da giet chet Tu Hai Trong Truyen Kieu, Tu Hai bi giet va sau do Thuy Kieu tu tu tren song Tien Duong la nhung ket thuc bi tham nhung khong the khac duoc. Viec Thuy Kieu duoc cuu song, roi duoc tai ngo Kim Trong voi biet bao chua xot, be bang o cuoi truyen khong he lam giam y nghia to cao cua tac pham, ma dung nhu nha tho Xuan Dieu nhan xet, no la "ban cao trang cuoi cung" cua tac pham nay
Truyen Kieu khong nhung co noi dung sau sac, ma nghe thuat cua no cung dat den mot thanh tuu ruc ro. Noi den thanh cong trong nghe thuat Truyen Kieu truoc het nguoi ta thuong noi den thanh cong cua nha tho trong viec van dung tieng Viet va the tho luc bat cua dan toc. Trong Truyen Kieu co su ket hop suc nhuan nhuyen giua ngon ngu bac hoc va ngon ngu binh dan. Truyen Kieu co khong it tu Han Viet va dien co lay trong sach vo voi loi dien dat dai cac, quy phai, nhung tat ca deu duoc su dung co lieu luong, dung noi, dung luc, nen deu hop ly. Mat khac trong Truyen Kieu lai co nhieu loi an tieng noi hang ngay, ca dao tuc ngu nhung tat ca cung duoc su dung co chon loc tinh vi, kheo leo, ket hop hai hoa voi ngon ngu bac hoc. The tho luc bat trong Truyen Kieu duoc nha tho khai thac triet de kha nang bieu hien cua no, tinh te, gian di ma co am vang, co the dien dat duoc nhieu sac thai cua cuoc song va nhung net tinh vi, te nhi trong tinh cam cua con nguoi
Mot thanh cong nua cung het suc quan trong trong Truyen Kieu cua Nguyen Du la nghe thuat dan truyen va nghe thuat mieu ta, bao gom mieu ta con nguoi lan mieu ta thien nhien, canh vat. Nha tho thuong mieu ta rat tiet kiem. Chi can mot vai cau tho ong da co the khac hoa ro net duoc ngoai hinh cua mot nhan vat hay dung len duoc mot buc tranh phong canh. Nhung tuyet dieu nhat cua nghe thuat mieu ta trong Truyen Kieu la mieu ta noi tam nhan vat. Co the noi trong van hoc co khong co mot nha tho thu hai nao thanh cong trong viec mieu ta noi tam cua nhan vat nhu Nguyen Du, nhat la noi tam cua nhan vat Thuy Kieu
Co the noi chinh nho chieu sau nhan ban o noi dung cua tac pham lai duoc the hien voi nghe thuat tuyet voi nen Truyen Kieu cua Nguyen Du song mai voi thoi gian.
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
Đôi Nét Về Truyện Kiều