cuoc doi duc phat thich ca
Vui Thay Mong Dep
Noi vung Hy Ma Lap Son
Tuyet giang nui biec, may von dinh cao
Ven suon phong canh dep sao
Benh bong suong gio, dat dao nang mua
Ngay mien bac An Do xua
Co vuong quoc nho nen tho vo cung,
Mot ngay xay chuyen dang mung
Khien cho the gioi tung bung doi thay,
Ma Da hoang hau ngu say
Nam mo chot thay sac may rang ngoi
Mot luong anh sang tu troi
Lung linh chieu xuong tan noi giuong ba
Trong hao quang bong hien ra
Voi to, mau trang, sau nga dep thay,
Voi va anh sang cung bay
Toi gan hoang hau nhap ngay vao ba.
Sang hom sau tinh giac ra
Trong long hoang hau chan hoa niem vui
Tau Vua ro chuyen la doi
Nha Vua Tinh Phan cho moi cac quan
Quan than thong thai gioi giang
Doan diem giai mong ro rang giup Vua.
Quan than hoan hi cung thua:
"Day la diem tot. Giac mo tuyet voi
Bao tin mung sap toi noi
Roi day hoang hau thu thai an lanh
Sau nay hoang hau se sanh
Tuong lai thai tu rang danh thien tai
Sieu nhan vi dai giup doi
Se mang hanh phuc cho nguoi gan xa
Cho Vua dong doi Thich Ca
Va cho nhan loai nha nha thom huong.
Vua nhin hoang hau yeu thuong
Cung nhau au yem mung tham biet bao
Tu lau Vua van uoc ao
Sinh con noi doi the vao ngoi Vua
Hai muoi nam mai doi cho
Sap thanh hien thuc giac mo lau dai.
Ram Thang Tu
Phat Ra Doi
Qua nhien loi doan chang sai
The roi hoang hau mang thai mot ngay
That vui thay! That mung thay!
Huong lanh theo gio dang day thoang xa,
Theo phong tuc An Do xua
Dan ba sinh no thuong dua tro ve
Khai hoa no nhuy chon que
Nha cha me ruot them be binh yen,
Biet ngay sinh toi gan ben
Cho nen hoang hau voi len duong ve
Di cung mot so ban be
Them nguoi hau ha can ke truoc sau,
Hoang cung dua tien hoi lau
Doan ve que ngoai cung nhau len duong.
Khi gan ve den que huong
Ca doan duoc lenh ben vuon ghe qua
Lam Ty Ni toa huong ra
Don nguoi no nhuy khai hoa chon nay
Trong vuon phong canh dep thay
Cay vuon nhanh xuong dang tay do nguoi
Ba vin canh biec mim cuoi
Hoa vo uu no canh tuoi don chao
Ba sinh thai tu lanh sao
De thuong, khau khinh, hong hao, tinh anh.
Dia cau nhu rang binh minh
Tran niem hanh phuc, day tinh vui tuoi
Diem lanh xuat hien khap noi
Cau vong pho sac, dat troi toa huong
Ram thang Tu dep la thuong
Mot ngay trong dai mo duong tuong lai.
Trong Vuong quoc khap noi noi
Han hoan don nhan tin vui vo cung
Ca doan tro lai hoang cung
Muon chim dua hot ben duong tien chan
Nha Vua cung cac quan than
Chao mung don tiep phai doan hoi cung
Khap noi le hoi vui chung
Chap chung co phuon, tung bung mua ca.
Bay gio khap nuoc gan xa
Ngat huong an lac, tham hoa thanh binh
Cho nen thai tu so sinh
Duoc Vua, hoang hau, trieu dinh dat ten
"Tat Dat Da" nghia binh yen
"Nguoi mang toai nguyen", "nguoi dem tot lanh".
Nha Tien Tri
Vieng Tham
Dua vao dau hieu luc sanh
Tien tri cac vi tai danh doan rang
Tuong lai thai tu huy hoang
Sau nay noi tieng, ve vang vo cung.
Co nha an si trong rung
Gioi giang, thanh thien tieng lung gan xa
Ong gia ten A Tu Da
Nghe tin quy tu, tim ra tham lien
Vao hoang cung dung lang yen
Canh ben thai tu, ngam nhin that lau
Roi tro ra mat buon rau
Nguoc nhin tinh tu tren bau troi cao
Ong gia bat khoc nghen ngao
Khien Vua, hoang hau xiet bao ngo ngang
Voi vang hoi, giong hoang mang:
"Co diem xuat hien xau chang thua nguoi?"
Nha tien tri voi tra loi:
"Muon tau Be Ha xin ngai an tam,
Bam hai tuong tot vo ngan
Tam muoi ve dep tuyet tran pho ra,
Tuong lai thai tu nha ta
Huy hoang, dep de, dung la vi nhan!
Neu ma noi nghiep phu than
Chac rang thai tu the chan cua ngai
Lam Vua vi dai tuyet voi
Tri vi dat nuoc khap noi an binh!
Neu ma roi bo cung dinh
Chac rang thai tu tro thanh dao su
Tuong lai ruc ro vo bo
Chung sinh nao nuc don cho an nhan
Vi thay cao quy boi phan
Dua duong vao dao, khai tam cho nguoi,
Nhan ra canh kho cuoc doi
Chac rang thai tu se roi hoang cung
Ra di tim kiem con duong
Khong con dau kho, het vuong muon sau
Roi dem giao ly tham sau
Day cho bat cu nguoi nao muon theo!"
Ong gia noi tiep buon thiu:
"Doi toi da mat qua nhieu thoi gian
Chua tim ra anh dao vang
Giup doi cham dut vo van kho dau,
Tiec rang chang song them lau
De con hoc duoc dao mau! Buon thay!
Ve sau chinh thai tu day
La nguoi chi loi, la thay khai tam,
Mung hoang cung co vi nhan
Xiet bao sieu viet, boi phan vinh quang!"
Nhin hai nhi, ve luyen thuong
Ong gia roi khoi hoang cung ra ve.
Vua long sung suong de me
Nghi tham: "Thai tu tri vi giang son
Sau nay rang mat quoc vuong
Uy quyen mot coi, danh lung vang xa
Roi khi toi tuoi ve gia
Moi lo den chuyen xuat gia tu hanh"
Ma Da Hoang Hau
Qua Doi
It ngay sau tai cung dinh
Ma Da hoang hau benh tinh nguy nan
Truoc khi lia coi duong gian
Nho co em gai dam dang thay minh
Trong nom thai tu tan tinh
Hai nhi luc do moi sinh bay ngay,
Em hoang hau hua nhan ngay
Dong vai tu mau dep thay moi be
Ma Ha Ba Xa Ba De
Ten ba ke mau tran tre long nhan.
Thang nam lan luot xoay van
Bay gio thai tu da dan lon len
Tro thanh cau be lanh hien
Thong minh, kha ai, trang nghiem, nhan tu
Nha Vua moi cac danh su
Day cho thai tu khi vua lon khon
Hoc hanh thong thao cac mon
Ca van lan vo, vuot luon ca thay,
Van chuong bay tuoi hoc ngay
Den muoi hai tuoi da hay moi nganh,
Nam muoi ba tuoi tap tanh
Cac mon vo thuat, tien nhanh vo cung
Dung theo truyen thong hoang cung
Von dong vo tuong hao hung truoc day.
Thai Tu Nhan Tu
Hoang cung bat ngat vuon cay
Chim muong thu vat noi nay nhon nho
Vay quanh thai tu no dua
Vi chang toa ngat tam tu thom huong,
Mot ngay chang dao trong vuon
Nhin chim bay luon canh vuon giua troi
Thinh linh chim bi ban roi
Mui ten muon giet hai doi thien nga,
Chim roi xuong canh vuon hoa
Noi chan thai tu, canh xoa, nam yen
Chang ben om chu chim len
Xot xa tim cach chua lien vet thuong.
Bong nhin qua phia sau vuon
Thay nguoi em ho voi vang chay ra
Ten la De Ba Dat Da
Tay cam cung no, mieng la ram troi:
"Chinh toi da ban chim roi
Mong anh tra lai cho nguoi ban chim!"
Loi qua tieng lai doi ben
Sau cung tranh chap dua len phap dinh
De nho phan xu phan minh
Nao ngo y kien chia thanh hai phe,
Mot phe: "Ai ban chim kia
Co quyen lay lai chim ve ma thoi!"
Mot phe: "Ai cuu chim troi
Ai ma nhan dao la nguoi giu chim!"
That la kho xu vo bien
Chot dau mot vi thanh hien hien ra
Uy nghi, duc do, tuoi gia
Quan than kinh ne trinh qua hoi nguoi
Ong gia nghiem nghi to loi:
"Moi nguoi su song tren doi quy sao
Cho nen chim thuoc ke nao
Het long cuu no voi bao tam tu
Con nhu ke ac cho dua
Hai muon sinh vat co chua ai ra
Trao chim cho Tat Dat Da!"
Trieu than cam phuc ong gia y hay
Hop tinh hop ly lam thay
Tuan theo de nghi do ngay tuc thoi,
Vua nghe dep da, mim cuoi
Sai quan voi va di moi lao ong
Nao ngo kiem khap hoang cung
Bong ong bien mat! La lung xiet bao!
Le Xuong Ruong
Nguoi ta nho chuyen thuo nao
Hoi len chin tuoi, le vao dau nam
Nha Vua, thai tu, cac quan
Cung di du le vieng tham ruong dong
Mong mua cay moi thanh cong
Mong dan no du khap trong xom lang,
Giua trua troi nang chang chang
Le nghi xuong tung ron rang qua lau
Khi Vua buoc xuong ruong sau
Tu tay cay luong cay dau lay hen
Nong dan ua xuong ruong ben
Bat dau mua moi, khap mien cay theo
Cung nhau vui ve ho reo
Cay sau, cuoc bam cho gieo hat mam.
Dung xem thai tu dong tam
Thay bao canh kho xoay van chon day:
"Trau bo vat va keo cay
Nong phu roi quat thang tay chang tu
Mo hoi nang gat ban trua
Ca hai uot dam, qua u nhoc nhan,
Luoi cay xe luong thang bang
Con trung, sau bo xac than tan tanh
Con nao song sot bo quanh
Bay chim nho be mo nhanh lam moi,
Va roi chim lon ngang troi
Chot dau sa xuong hai doi chim non,
Tho san trong bui cho trong
Cung ten nham ban giet luon chim troi,
Ben rung thu du rinh moi
Cho nhao ra cau xe nguoi tho san".
Than oi chi tai mieng an
Ma nguoi va vat du dan giet nhau
Cuoc doi nao suong chi dau
Khien cho thai tu don dau tam hon
Cang nhin canh, cang heo long
Voi tim bong mat ven con duong lang
Duoi cay ngoi lang, xep bang
Tram tu mac tuong ron rang tinh thuong
Xot xa canh duoi ruong muong
Muon loai tranh song nen thuong hai nhau
Uoc mong tran the ve sau
Khong con co canh kho dau muon phien.
Nguoi Dep
Da Du Da La
Vua mong thai tu lon len
Tro thanh lanh dao khap mien biet danh
Nao ngo thai tu hien lanh
Uu tu tram lang mot minh duoi hoa
Ngai lo thai tu xuat gia
Chang mang noi nghiep Vua cha tri vi
Ngai ben moi cac quan ve
Hop ban mong kiem ke gi that hay
Cuoi cung co vi tau bay:
"Tao cho thai tu dam say cung dinh!
Hay di ken vo dep xinh
Hay giang mot mang luoi tinh noi day
Huong yeu quyen ru me say
To long vuong van, mai nay sinh con
The la mo mong khong con
Se ua, se thich o luon ngai vang!"
Vua nghe ung y vo van
Truyen ngay lenh xuong cac quan thi hanh
Tiec vui to chuc cho nhanh
Moi toan thieu nu tram anh diem kieu
Dan ca, nha nhac dap diu
Dich than thai tu dau yeu tang qua,
Khach moi lan luot di qua
Den phien nguoi chot that la than tien
Nang cong chua nuoc lang gieng
Con Vua Thien Giac di len nhan qua
Nang ten Da Du Da La
So phan nhan sac vuot xa moi nguoi
Dung nhan diem le tuyet voi
Khien cho thai tu boi hoi ngat ngay
Ca hai dung lang phut giay
The roi nang chot dua tay cho qua
Bay gio chang moi nhan ra
Tren ban qua het, sao ma kho thay!
Chang ben coi nhan deo tay
Trao cho nguoi dep qua nay lam duyen
Nang vui no nu cuoi hien
Chan nga quay got ve ben cho nang
Nhac tinh ron ra khong gian,
Cac quan chung kien voi vang vao cung
Tau trinh Vua ro tin mung
Khong lau sau do Vua cung cac quan
Ghe sang tham nuoc lan bang
Tham Vua Thien Giac mo duong ket than
De roi tien den cau hon
Nhung Vua Thien Giac on ton noi ngay:
"Cau hon cong chua nuoc nay
Co nhieu hoang tu quanh day ngo loi
Chieu theo tap tuc nuoc toi
Moi nguoi se phai tranh tai cung nhau
Ai ma thang cuoc hang dau
Se danh cong chua lam dau ruoc ve!"
Thi Tai Cau Hon
Nha Vua Tinh Phan nghi suy
Lo cho thai tu kho be thanh cong
Tu tin thai tu trinh ong
Xin dung hao ton minh rong lo au.
Thoi gian tham thoat troi mau
Den ngay quy dinh cung nhau thi tai
Nang cong chua tren khan dai
La phan thuong quy cho nguoi tai ba.
Thoat tien thi ban tam xa
Cung ten bieu dien ban ra bang dong
Nhieu nguoi dat duoc thanh cong
Nham bia trung dich giua vong hong tam,
Rieng mot nguoi gioi vo ngan
Mui ten xuyen thung qua phan sau bia
Xuyen them ba lop trong kia
That la doc dao! Rat chi la ky!
Den phien thai tu du thi
Vung tin tai nghe nen chi mim cuoi,
Keo cung, cung gay lam doi
Phai thay cung quy tu thoi co xua
De trong biet dien nha Vua
Nang ne, kho keo nen chua ai dung,
Ve ung dung, dang hao hung
Tu tin, thai tu nhan cung truoc them
Keo giay cung, phong mui ten
Ten bay xe gio trung lien hong tam
Xuyen qua bia phong di luon
Xuyen them bay lop trong dong nhu choi
That la tai nghe tuyet voi
To long kham phuc moi nguoi ho reo.
Cuoc thi mua kiem tiep theo
Duong guom dieu luyen veo veo phong di
Chem than cay me rung kia
Than cay cang lon, nguoi thi cang tai,
Den phien, thai tu khoan thai
Chon cay lon nhat khuat ngoai phia sau
Hai than to dinh sat nhau
Chang ai dam chon. Nao dau co ngo
Nhanh nhu chop, dep nhu mo
Luoi guom than toc chang dua qua roi
Than cay van vung giua troi
Tuong nhu ngao nghe treu nguoi hung anh,
Nao ngo khi gio thoang nhanh
Cay to do xuong co xanh ven rung,
Dam dong sung sot vo cung
Bat len thanh tieng reo mung ho la.
Tranh tai sang dot thu ba
Cuoc thi cuoi ngua dien ra cuoi cung
Ngua den, to lon, trong cung
Tu lau noi tieng du hung nhat vung,
Vai nguoi leo noi len lung
Ngua kia long lon hat tung xuong lien
Vo cau da hau cuong dien
Co vuon, bom dung, hi len hai hung,
Den phien, thai tu ung dung
Nghi tham: "Nhu van thang cuong le thuong
Lay loi hien, lay tinh thuong
De ma chinh phuc tanh hung muon loai!"
Ke gan ngua luc thi tai
Doi loi chang rot vao tai diu dang
Tay xoa dau ngua nhe nhang
Vuot ve bom ngua vo van yeu thuong
Ngua ben tro lai binh thuong
Hien lanh chot lo, hung hang chang con
Chang treo lung ngua cuoi vong
Phi nhanh bieu dien giua muon tieng ho
Mung nguoi che ngu ngua o
Mung nguoi chien thang tai pho tuyet voi,
Canh ben cong chua mim cuoi
Liec nhin thai tu thay loi yeu duong.
Cung Vang
Dien Ngoc
Thoi gian sau o hoang cung
Vua quan to chuc tung bung vui tuoi
Le thanh hon giua hai nguoi
Trai tai gai sac xung doi vo chong
Tuoi muoi sau, dep to hong
Soi day luyen ai doi long quyen chung,
Vua luon suy nghi mung lung
Giu chan thai tu mai trong long vang
Vua ben ra lenh cac quan
Xay ba cung dien huy hoang mot noi
Hoa vien cay co tot tuoi
Sen pho sac duoi nang troi nhe lay
Ho xanh in bong may bay
Vo chong quan quyt, thang ngay say me,
Mot cung dien cho mua he
Hay hay gio mat bon be suoi trong,
Mot cung dien cho mua dong
Bap bung lua am tinh nong huong dua,
Mot cung dien cho mua mua
Nhac mua thanh thot som trua goi tinh,
Neo hoa vien, loi cung dinh
Tuong cao vay phu bao quanh phia ngoai
Ngan che phien nao tran ai
Khoi vuong hanh phuc cua hai tam hon.
Trong cung tuyen cac nhac cong
Dan ca reo rat, to dong la loi
Them doan ca mua xinh tuoi
Than von dang lieu, giong khoi mach tinh
Cao luong, my vi linh dinh
Khien cho thai tu dam minh me say
Trai qua bao thang cung ngay
Song trong canh gioi huong day thu vui
Khong he hay biet tren doi
Nhieu noi bat hanh, lam nguoi lam than.
Mot Bai Ca
Hay Va Moi La
Bao mua sen no lai tan
Mot ngay du tiec nghe dan du duong
Dem ve thai tu van vuong
Roi boi tam su, ngon ngang coi long
Muon ru vao giac ngu nong
Lenh truyen troi tieng to dong giua dem:
"Nay danh ca hay hat len
Mot bai moi la em dem khac xua!"
Danh ca trut noi tam tu
Ke dan, nguoi hat nhu ru hon nguoi
Cat loi ca tung dat troi
Voi bao canh dep khap noi xa voi
Rung sau, lung thap, bien khoi
Pho phuong hoa le, nui doi nen tho,
Lang lang thai tu nhu mo
Bao mien dat hua don cho thenh thang
Ngoai dien ngoc, ngoai cung vang
Con bao canh la khien chang uoc mong
Hom sau xin phep roi cung
De di du ngoan khap vung xa xoi
Vua tham nghi: "Den luc roi
Con ta yen am song noi cung dinh
Nay can ra khoi hoang thanh
Biet them dat nuoc, dan tinh noi noi
Tuong lai con se len ngoi
Tri vi vuong quoc, song doi gam hoa!"
Lenh Vua voi va ban ra:
"Hay dua thai tu chung ta du hanh!"
Gap Nguoi Gia
Muon cho moi chuyen tot lanh
Trong khi thai tu vao thanh nay mai
Tranh khong gap canh bi ai
Gay ra an tuong u hoai trong tam
Nha Vua ra lenh quan than
Tiep tay cung voi nhan dan nuoc nha
Trang hoang khap neo gan xa
Giang den duong pho, ket hoa cua nha
Dep di nhung canh xau xa
Ke ngheo doi kho, nguoi gia om dau,
The roi buoi sang hom sau
Lenh truyen Xa Nac quan hau danh xe
Ngua ten Kien Trac keo di
Bao nhieu canh la ngoai kia don cho.
Ke tu hoi tre au tho
Lan dau thai tu roi xa cung dinh
Ca Ty La Ve dep xinh
Pho muon canh sac huu tinh nen tho,
Ben duong dan chung ngong cho
Duoc nhin thai tu, giac mo lau doi
Tram tro ca tung het loi
Quoc vuong tre tuoi cua thoi mai sau,
Long chang sung suong biet bao
Canh doi thuc te khac nao bai ca
Kinh thanh ruc ro xa hoa
That la trang le, that la phon vinh.
Chot dau thoang hien bong hinh
Mot nguoi gia lao cui minh lom khom
Mat buon tham, ve heo hon
Than gay, toc bac, lung cong, da nhan
Buoc di chong gay kho khan
Nhin ong, thai tu ban khoan ngo ngang
Hoi tham, Xa Nac tau rang:
"Xua kia ong ay la chang thanh nien
Nhung roi tuoi tre khong ben
Suc tan luc kiet tro nen yeu gia
Canh nay ai cung trai qua
Cai gia xam chiem chung ta hang ngay
Dan dan tung phut tung giay
Bien ta thanh lao ong day khac gi!"
Lan dau thay chuyen la ky
Ngac nhien thai tu nghi suy lang tham
Trong long sung sot vo ngan
Sinh ra khung hoang tinh than. Het vui!
Lenh cho Xa Nac tro lui
Ve cung lang le vao noi thu phong
Suy tu de nang coi long:
"Tuoi gia se den ai hong thoat qua!"
Gap Nguoi Benh
Can than bao cao Vua cha:
"Suot ngay thai tu to ra muon phien!"
Vua nghe noi rat ngac nhien
Nghi nen to chuc tham mien xa xoi,
Ca Ty La Ve xem roi
Ky nay du ngoan rong choi ngoai thanh
Song ho, doi nui, thac ghenh
Pho hinh quyen ru, goi tinh me say,
Va rieng thai tu lan nay
Da cung Xa Nac thay ngay mot nguoi
Chi ren la, chang noi cuoi
Trong khi quan chung vui tuoi don mung.
"Nguoi kia sao mat tron trung
Mieng ho ru ruoi, than rung lien hoi
Mat may tai met khac nguoi?"
Ngac nhien thai tu thot loi hoi tham
Quy ben Xa Nac thua rang:
"Do la con benh no dang hanh nguoi
Hom nay manh khoe tuoi cuoi
Ngay mai benh hoan ta thoi don dau
Xac than ai thoat duoc dau
Co ngay ra ruoi, tham sau, xanh xao!"
Nghe xong sung sot biet bao
Trong long thai tu dat dao sau bi
Nao ham du ngoan them chi
Lenh cho Xa Nac quay xe tro ve
Long buon sau chuyen vua di
Thu vui vuong gia thiet gi nua day.
Thay con phien muon hao gay
Nha Vua voi trieu tap ngay quan than
Cung nhau hoi y luan ban
Mong tim phuong cach lam chang them vui.
Theo de nghi cua moi nguoi
Dung cho thai tu di choi mot minh
Lan sau du ngoan ngoai thanh
Doan ca vu nhac cung dinh cung theo
Voi vai quan o trong trieu
Tham hoa vien no san nhieu tro choi
That quyen ru, rat tuyet voi
Hoa vuon tham no, chim troi hoan ca.
Gap Nguoi Chet
Cuoc du ngoan lan thu ba
Nhu la dam ruoc hoang gia tung bung
Xay them canh tuong la lung
Chi rieng thai tu duoc trong canh nay:
"Mot doan nguoi buon tham thay
Di men loi nho o ngay ruong ngoai
Cung khieng mot chiec quan tai
Ben trong co ke nam dai lang yen"
Chi cho Xa Nac thay lien
Chang len tieng hoi, ngac nhien la thuong:
"Moi nguoi than khoc tham thuong
Khieng ai bat dong? Tim duong di dau?"
Trang nghiem Xa Nac quy tau:
"Do la than thuoc u sau tien chan
Mot nguoi tu gia coi tran
Ban be thuong xot, than nhan ngam ngui!"
Va roi Xa Nac manh loi
Ke ra su that dau noi cung dinh:
"Nguoi kia chet chang khac minh
Tu hoi mang sua moi sinh ra doi
Roi thanh tre nho dua choi
Den khi khon lon sang thoi thanh nien
Huong nhieu lac thu than tien
Hoac vuong dau kho trien mien trong doi
Lao vao cuoc song noi troi
Nhuc vinh gop mat, buon vui du phan
Cai gia xam chiem dan dan
Tinh than suy thoai, xac than ra roi
Den khi benh hoan toi boi
Giuong kia nam liet mot noi cho ngay
Im hoi, nham mat, xuoi tay
Moi nguoi ai thoat canh nay duoc dau!"
Duoc nghe, duoc thay lan dau
"Sinh, lao, benh, tu" tiep nhau xoay van
Khien cho thai tu tan ngan
Trong long tu nghi: "Ngay gan day thoi
Con dep de, vo xinh tuoi
Ban be danh vong, Vua toi chuc quyen
Ca than minh nua chang ben
Dau ton tai mai o tren coi doi
Me mo quyen ru con nguoi
Dam say duc lac khap noi duong tran
Quen di cai chet den gan
Quen di kiep song muon phan mong manh!"
Thu Vui Tan Dan
Hoa vien phong canh huu tinh
Suoi nguon roc rach, cay canh la loi
Don xe thai tu toi noi
Dan ca troi nhip, dat troi giang hoa
Va roi yen tiec bay ra
Du duong dieu mua, thuot tha than nguoi
Tiec rang chang tao nu cuoi
Tam hon thai tu roi boi nghi suy,
Nghi ve canh tuong sau bi
Dam tang nguoi chet vua di ben duong
Cuoc doi ngan ngui vo thuong
Thu vui tam bo van vuong lam gi,
Quan than xum lai ru re
Mong chang vui thu thoa thue chon nay
Nghiem trang thai tu noi ngay:
"Canh day dep de dam say long nguoi
Tung bung le hoi tuyet voi
Rieng ta cung muon vui choi hoa dong
Nhung ma ngam nghi cho cung
Dep kia nao thoat khoi vong tan phai
Vui kia nao co keo dai
Vo thuong van vat muon loai truoc sau
Con duong giai thoat kho dau
Neu chua tim duoc ta dau vui gi
Dong song duc lac tran tre
Kho ma quyen ru ta ve ben me!"
Thay long thai tu tai te
Moi nguoi chuan bi tro ve hoang cung,
Vua nghe buon ba vo cung
Canh khuya tran troc nang long suy tu.
Y Tuong
Thoat Tran
Thoi gian theo canh gio dua
Thu vui thai tu hau nhu chan chuong
Khong con an uong binh thuong
Xanh xao, gay om, vo vang, bat an,
Mot ngay chang gap phu than
To bay bao noi bi quan cua minh,
Xin di du ngoan ngoai thanh
Them mot lan ngam tuoi xanh dat troi
Cho khuay khoa bot long nguoi
Cho voi di noi roi boi trong tam,
Vua nghe mung ro vo ngan
Ben ngam sai cac can than trong cung
Sat theo thai tu trong chung
Chuyen nay to chuc tung bung hon xua
Thon trang canh la don cho
Dong que khoang dang, ruong bo dep xinh.
Thong dong cuoi ngua mot minh
Chang dung ben dam nuong xanh ngut ngan
Tha hon ngam canh mien man
Chang ham nghe chuyen cac quan gion dua
Mot minh dao duoi nang trua
Xem dan cay ruong don mua moi sang.
Chot dau thai tu ngo ngang
Thay ngay truoc mat anh vang thenh thang
Mot nguoi an mac ngheo nan
Ao khau va viu, than choang don so
Mat trong sang, ve hien tu
Tay om binh bat ben bo dang di
Toc rau cao sach, uy nghi
Be ngoai lo ve nhu mi, khoan thai,
Chang ben hoi: "Nguoi la ai?"
Dung chan dao si tra loi ung dung:
"Ta lang thang khap nui rung
Xuat gia tim dao, chang vuong gia dinh
Mot long quyet chi tu hanh
Di tim chan ly, hy sinh than minh
Mong ngay cuu do chung sinh
Thoat mau khoi canh u minh dau buon!
Cuoc doi gia tam vo thuong
Som con toi mat hat suong khac gi
Tien tai nay, danh vong kia
Nao mang theo duoc khi lia duong gian!
Tranh xa toi loi gian tham
Doa day duc vong, tram luan ai tinh
Thoat vong kho nao cho nhanh
"Sinh, lao, benh, tu" quan quanh luan hoi!
Ta tim duong giup cho doi
Toi bo giai thoat tuyet voi thom huong!"
Noi xong dao si bien luon
Duong nhu phep la bat thuong xay ra.
Tam hon thai tu thang hoa
Nghi tham: "Ta da tim ra con duong
Phai roi dien ngoc cung vang
Xuat gia tim dao giup hang chung sinh!"
Tam dung manh, y kien trinh
Chang quay ve chon trieu dinh tau Vua.
Trong khi cho dip trinh thua
Tin mung quy tu lai vua den mau
Thoi gian det mong ben nhau
Gio day cong chua con dau sinh ra,
Nghe tin thai tu than tho:
"Lai them tro ngai cho ta nua roi!
Them day rang buoc ma thoi
Mau mau tim cach thoat noi chon nay!"
"Day rang buoc" goi y hay
Ten hai nhi boi nghia nay ma ra
"Day rang buoc" La Hau La
Trieu dinh thoa nguyen, Vua cha dep long
Dung theo ke hoach cau mong
Cam chan thai tu o trong long vang.
Noi Lo
Cua Nha Vua
Quyet tim anh dao vinh quang
Mot ngay thai tu nghiem trang tau trinh:
"Kinh thua Cha rat anh minh,
Con luon uoc nguyen rieng minh thiet tha
Muon xin duoc phep xuat gia
Tro thanh du si khong nha, di xa
Cau mong tim kiem cho ra
Con duong cham dut hang ha kho dau!"
Vua nghe thai tu thinh cau
Dieu Vua lo so tu lau lam roi
Nghen ngao Vua khe tra loi:
"Gio con con nho, cho roi di xa
O day cai tri nuoc nha
Ve gia tinh chuyen xuat gia muon gi!"
Chang thua: "Con se ra di
Tru khi Cha giup duoc gi cho con
Thoat vong dau kho heo hon
Thoat vong gia yeu moi mon mai sau
Thoat vong benh hoan om dau
Thoat vong chet choc ai nao tranh qua!"
Vua nghe gian du het la:
"Con sao suy nghi that la cuong dien!"
Quyet long thai tu thua them:
"Cha luu con mai canh ben lam gi?
Than con tu toi khac chi
Xin cho con duoc ra di luc nay!"
Phien muon thay! Buc boi thay!
Nha Vua truyen lenh: "Hay vay hoang thanh
Mang quan canh gac chung quanh
Dung cho thai tu bo thanh ra di!"
Vuot Thanh
Tim Chan Ly
Roi cung Vua, luc tro ve
Tam hon thai tu say me mot dieu
Xuat gia tim dao cao sieu
Cho nen cung dien voi nhieu canh vui
Du long lay, du xinh tuoi
Nao dau quyen ru noi nguoi quyet tam.
Mot dem sau bua tiec tan
Hinh nhu phep la dao vang hien linh
Doan ca mua, toan gac canh
Thiep di moi met nam quanh khap nha,
Cong chua Da Du Da La
Om con em am giuong hoa ngu vui.
Nhin vo hien, ngam con tuoi
Trong long thai tu vong loi tam can:
"Du thuong cha me vo van
Du yeu vo dep, con ngoan vo cung
Nhung ta quyet bo hoang cung
Xuat gia tim hanh phuc chung cho nguoi
Tim phuong giai thoat muon loai
Cuoc doi vuong gia doai hoai lam chi!"
Muon om con luc biet ly
So con thuc giac ra di kho be
Nen chang nhe nhe buoc khuya
Den ben cua so treo di ra ngoai
Lan theo mai ngoi hien dai
Leo dan xuong dat, ve noi cuoi vuon
Tim Xa Nac, noi than thuong:
"Dem nay ta muon len duong di xa
Ngua dau chuan bi cho ta!"
Quan hau Xa Nac that la ngac nhien
Bi chang danh thuc nua dem
Tuy nhien y voi lenh tren thi hanh,
Chang xoa dau ngua tam tinh:
"Nay nay Kien Trac chung minh di thoi
Lang im keo danh thuc nguoi
Hay dua ta thoat khoi noi chon nay
Ca Ty La Ve dep thay
Nhung xin cho giu ta day lam gi
Dem nay trong dai ta di!"
Duong nhu thong cam ngua kia im lim
Theo Xa Nac, dua man dem
Dua duong thai tu nhe em vuot thanh.
Phong hoi lau duoi trang thanh
Nguoi di nhin lai kinh thanh xa xa
Nguyen tham: "Den luc tim ra
Con duong diet kho thi ta moi ve!"
Ngua phi suot ca dem khuya
Khi troi hung sang toi bia rung kia
Khu rung yen tinh bon be
An tu dao si tim ve noi day.
Thang Hai, mong Tam hom nay
Tuoi hai muoi chin long day me say
Nguoi di cam khai ngat ngay:
"Chuyen di tim dao tu day bat dau
Nay Xa Nac cho buon rau
Hay mang Kien Trac mau mau tro ve!"
Quan hau ua le bo mi
Nao tin thai tu bo di mot minh,
Cam thong chang noi tam tinh:
"Cam on Xa Nac trung thanh cua ta
Mot khi ta da xuat gia
Tren nguoi trang suc xa hoa dau can
Hay mang tro lai hoang cung
Hay quy thua voi phu vuong ta rang
Ta di chang chut gian hon
Xuat gia chang phai khong thuong gia dinh,
Chinh vi yeu men chan thanh
Ta di tam dao va danh tam xa
Con duong giai thoat tim ra
Kho dau cham dut thi ta moi ve,
Du ta that bai sa gi
Truoc sau cung chet, cung lia Vua cha
Cung lia cung dien xa hoa
Xua nay than chet co tha ai nao!"
Chang cam guom, rut khoi bao
Cat ngay mo toc roi trao dem ve.
Tro lui Xa Nac nao ne
Ngoai nhin thai tu tai te coi long,
Ngua buon cham buoc ve cung
Bao tin thai tu vao rung an tu
Lia xa mai mai cung Vua
Gia tu nhung lua, gia tu hoang gia.
Cuoc Tim Dao
Bat Dau
Nhac rung tau khuc hoan ca
Don Sa Mon Tat Dat Da dang trinh
Ao quan sang trong tren minh
Kho coi voi ke tu hanh lang thang
Gap tay san thu di ngang
Chang ben de nghi doi dang doi trao
Quan tho, ao vai mac vao
Don so trang phuc, thanh cao tam hon
Treo deo, loi suoi, bang nguon
Tim thay hoc dao dap don buoc chan,
Moi nguoi tiep dai an can
Nhin chang tham nghi: "Vi nhan khac nguoi
Ve cuong quyet, mat sang ngoi
Chac mau chung dao giup doi mai sau"
Sa Mon trong nhung ngay dau
Gap thay, hoc dao, nhung dau thoa long
Dau nhu y nguyen hang mong
Nghi minh can phai di vung xa xa.
Nghe vuong quoc Ma Kiet Da
Co thay truyen dao that la gioi giang
Chang ben voi va tim sang
Den thanh Vuong Xa cua vuong quoc nay
Kinh do cung dien dep thay
Cac quan nhin thay bao ngay ve trieu:
"Co nha dao si rat ngheo
Nhung sao co ve cao sieu, thanh hien
Mat cuong nghi, dang oai nghiem
Anh vang ky dieu toa tren than nguoi!"
Vua nghe voi va trieu moi
Cung chang dam luan viec doi gan xa
Nha Vua Tan Ba Sa La
Nghe chang noi chuyen rat la men thuong
Vua kham phuc noi cung chang:
"Tram cang tiep xuc lai cang quy thay
Xin ngai o lai noi day
Giup ta cai tri nuoc nay yen vui!"
Chang tu choi, voi tra loi:
"Dai Vuong thong cam cho nguoi di tu
Toi tung tu bo ngoi Vua
Du hanh mong gap minh su chon nay!"
Vua nghe cung kinh chap tay:
"Len duong xin chuc ngai day co may
Tim ra chan ly mai nay
Vui long tro lai chon day giup nguoi
Du thanh, du bai duong doi
Cung xin tro lai, ta thoi uoc mong!"
Sau Nam
Chien Dau
Hanh trinh tien buoc ung dung
Dua chan chang den khu rung dep thay
Nhieu nguoi tu tap noi day,
Chang vui hoc dao voi thay tai ba
Hai thay ten A La La,
Uat Dau Lam Phat thiet tha day doi.
Mot thoi gian ngan qua roi
Chang thong hieu het nhung loi dao su
Chua thoa nguyen, van suy tu
Nhu long: "Ta phai tu tu mot minh
Tim ra chan ly quang vinh!"
Chang ben tiep cuoc hanh trinh xa them.
Vuot dong song Ni Lien Thuyen
Vao khu rung ram o ben kia bo
Noi gan dat thanh Ca Da
Trong rung chang gap nam nha kho tu
Nam anh em Kieu Tran Nhu
Tu theo phuong phap giay vo xac than
Noi rang: "Nguoi chon duong tran
Cang nuong than xac, cang gan kho dau
Gio tu ep xac cho mau
Con chi dau kho, con dau muon phien!"
Chang nghe hop ly theo lien
Thuc hanh kho hanh trien mien chang ne
Chan dau, lung moi, than te
Mua dong lanh buot, mua he nong thieu
Ngoi yen mot cho som chieu
It an, it ngu nom tieu tuy thay!
De roi thuc suot dem ngay
Nguoi day bui ban, than gay tro xuong.
Thoi gian qua, sau nam truong
Nho ngay quyet chi tim duong xuat gia
Hai muoi chin tuoi xa nha
Sau nam kho hanh troi qua chon nay
Ba muoi lam tuoi gio day
Van chua giai thoat, con day u minh.
Truoc kia khi o hoang thanh
Nguc tu lac thu vay quanh nhot nguoi
Sai lam phung phi cuoc doi
Den khi lan loi tim noi tu hanh
Hang sau, nui tham, rung xanh
Kho tu hanh ha than minh don dau
Nao ngo ket qua gi dau
Ca hai nep song truoc sau sai lam
Muc tieu chan ly muon gan
Con duong "trung dao" ta can theo ngay
Uong an giu suc hang ngay
Than kia sach se, tam nay tinh thanh
Lang sau thien dinh y minh
Nhan chan su vat o quanh ro rang.
Sa Mon le buoc nhe nhang
Tim ra song tam, song vang reo vui
Tran gian bui bam sach roi
Than gay suc yeu nghi ngoi ven bo.
Cung Duong
Co gia dinh no chan bo
Song trong lang nho canh khu rung gia
Vo ten la Tu Gia Da
Con trai khoe manh sinh ra dau long
Nang vui thoa nguyen cau mong
Nen nay mang sua vao trong khu rung
Ta on, cung cac vi than
Dang di nang thay hien dan tu xa
Bong Sa Mon Tat Dat Da
Goc cay ngoi nghi, xem ra khac nguoi
Tuy gay yeu van sang tuoi
Ngac nhien nang nghi: "Chac ngai ngoi day
Than linh ngu tri rung nay!"
Nang ben dang cung sua ngay truoc nguoi.
Sa Mon mo mat long vui
Tu tu uong sua, mim cuoi ta on
Sua lam suc khoe kha hon
Sa Mon khe noi: "Cung duong quy thay
Than ta khoe manh lai ngay
Chang la than thanh, ta day la nguoi
Di tim chan ly cao voi
Tim duong diet kho, giup doi thang hoa!"
Thay Sa Mon Tat Dat Da
Tam song, an uong nhu la bo tu
Nam anh em Kieu Tran Nhu
Ban nhau tim cach roi khu rung nay
Den Ba La Nai gan day
Vao vuon Loc Uyen, than gay kho tu.
Sa Mon o lai rung xua
Quyet theo duong dao minh vua mo ra.
Cuoc Chien Dau
Vi Dai
Vuot song huong toi neo xa
Tim noi thien dinh thiet tha giup doi
Gap nguoi dang ganh co tuoi
Sa Mon xin co lot noi ngoi thien
Goc cay bong rop em dem
Bo De vuon nhanh gan ben don chao
Phut giay trong dai biet bao
Dong hoang yen tinh, troi cao trong lanh
Tro duyen cho ke tu hanh
Kiet gia ngoi goc cay xanh giua dong
Mat quay nhin ve huong Dong
Hai ban tay dat tren long ban chan
Phat loi the nguyen quyet tam:
"Cho du phai bo xac than chon nay
Quyet khong roi khoi noi day
Neu khong dac dao mot ngay tuong lai!"
Chu thien ron ra mung vui
Ram thang Tu dep tuyet voi hom nay.
Thoi xua truyen thuyet cho hay
Co nhieu the luc mang day xau xa
Thuong hay quay nhieu tam ta:
"Tham lam, san han, me mo ngu si
Va ganh ty, voi ho nghi"
Cung bao toi loi chuyen di ket be
Chuyen gieo doc hai gom ghe
Gay ra phien nao, mang ve bat an
Goi ten chung la Ma Vuong,
Ma Vuong phan no tim duong can ngan
Tim duong quay pha Sa Mon
Tao ra tran bao kinh hon bua vay
Cuong phong tan pha quanh day
Nhung rieng canh vat duoi cay Bo De
Nho thien, manh luc moi be
Cho nen yen on chang he han chi.
Yeu ma no, quy su kia
Ben dung ten doc ban di cam thu
Nhung ten bay den nguoi tu
Thanh sen muon canh tu tu nhe roi.
Quy ma doi cach pha nguoi
Bien thanh gai dep la loi goi tinh
Mua ca uon eo than hinh
Nhu khoi lai thu cung dinh truoc kia,
Sa Mon thien dinh uy nghi
Quy yeu toi loi de gi chuyen lay.
Ma Vuong that bai chua cay
Am muu lan cuoi ra tay pha nguoi
Mot minh xuat hien, thot loi
Nua nhu che gieu, nua thoi khuyen can:
"Nay ong thai tu vi nhan
Tuong minh la ke tuyet luan hon nguoi
Mat hai muoi chin nam troi
Ban than huong lac o noi cung dinh
Sau nam hanh ha xac minh
Than gay, suc yeu tu hanh ich chi
Gio day thien dinh ngu si
Dao vang kho dat, de gi cau mong
Ai la nhan chung cho ong
Rang duong tu se thanh cong hon doi?"
Ma Vuong nhao bang nang loi
De dau lay chuyen y nguoi vung tin
Sa Mon tay phai nhac len
Dua ra mat dat, cham lien xuong day:
"Chung nhan la the gian nay!"
Dung! Bao nhieu kiep ngai thay dang nguoi
Khi nam, khi nu luan hoi
Nhieu phen ngheo kho, lam thoi giau sang
Khoan dung, nhan nhuc, yeu thuong
Tim duong cuu kho giup hang chung sinh.
Ma Vuong pha hoai bat thanh
Nhu con ac mong bien nhanh tuc thoi.
Sa Mon mot bong thanh thoi
May mu quet sach, bau troi sang trang
Huong thom ngan ngat khong gian
Coi tran canh vat san sang thang hoa.
Thuc Tinh
Gio Sa Mon Tat Dat Da
Tap trung thien dinh that la tham sau
Sang bung tri tue rat mau
Nhan ra qua khu truoc sau kiep nguoi,
Khi doi nay cham dut roi
Thi doi song khac tuc thoi tiep theo
Chet la than xac huy tieu
Roi tim than moi deu deu tai sinh;
Ngai hay moi viec tao thanh
Moi nhan hien tai chung sinh gieo trong
Se gay hau qua chap chung
Suong hay la kho lien trong nhieu doi;
Ngai hay tat ca kiep nguoi
Tuong quan mat thiet tuyet voi cung nhau
Tam bung chan ly tham sau
Thau nhin muon vat nhiem mau o quanh
Mat troi, sao, cac hanh tinh
Ngan ha vu tru hien nhanh trong thien;
Nhan ra moi thu ket lien
Ket tu hat bui ket len sao troi
Luon luon moi vat doi doi:
Sanh roi lai diet, diet roi lai sanh
Thanh roi hoai, hoai roi thanh
Viec gi cung co ngon nganh nguyen nhan;
Ngai nhan ra khap duong tran
Dang day phien nao, ngap tran kho dau
Vi ham lac thu cung nhau
Coi nguon dau kho ai dau to tuong,
Ro dau van vat vo thuong
Cho nen mu quang tim duong hai nhau
De mong thoa man truoc sau
Biet bao duc vong muu cau xau xa
Tiec thay danh, loi kiem ra
Chang mang hanh phuc cho ta lau ben
Mat con, con mat trien mien
Co sao tranh cuop kiem tim loay hoay,
Han thu oan ghet tran day
Chang gieo an lac lai gay muon sau,
Day la chan ly nhiem mau
Con duong cham dut kho dau kiep nguoi.
Neu ai ngo duoc nhu ngai
Ngung ngay duc vong, dut ngay oan hon
Muon long chan chua tinh thuong
Binh an, hanh phuc tram duong hoan ca.
Khi Sa Mon Tat Dat Da
Suot thong moi le, that la vui thay
Vo minh tam toi tan ngay
Khap chau than bong toa day hao quang
Chang con la ke binh thuong
Muc tieu giac ngo ve vang dat thanh
Ngai thanh Phat cua chung sinh
Nu cuoi thanh tinh, than hinh an nhien.
Phat thanh dao. Ngai xa thien.
Binh minh ngoi sang, thien nhien ruc hong
Vung duong lo dang phuong Dong
Anh duong choi loi ruong dong bao la
Don chao Duc Phat Thich Ca
Nui doi ngan ngat huong hoa thom lung
Gan xa van vat vui mung
Nhac troi reo rat, chim rung liu lo
May giang ruc ro sac pho
Cau vong ngu sac diem to ngang troi
Canh quan ky dieu tuyet voi
Khap noi sung sot, moi nguoi ngac nhien.
Chon Nguoi
Day Dao
Nguon vui dao dat vo bien
U minh dut het, nao phien tieu di
Phat ngoi duoi goc Bo De
Thang ngay suy tuong nghi ve niem vui
Ve chan hanh phuc tuyet voi
Ma ngai vua dat trong thoi gian qua
Phat suy nghi thay xot xa,
Chung sanh tam toi kho ma kho tu
Chi bang minh cu an cu
Huong nguon an lac rieng tu mot minh.
Chot trong tam vong am thanh:
"The gian dau kho ngai danh quen sao
Chung con ao uoc tu lau
Xin ngai chi day dao mau cho mong!"
Phat nghe chot nghi trong long:
"Duong tim chan ly vo cung chong gai
Kien tri, tinh tan lau dai
Can nhieu nghi luc, may ai theo cung!"
Trong tam vong tieng vang lung:
"Chung con chiu canh mit mung toi tam
Nhung khong qua doi me lam
Nhieu nguoi co the hoc chan ly nay!"
Phat do du it phut giay
Chot dau hinh anh truoc day hien ve
Dam hoa sen o dam kia
Nhieu cay ngap nuoc kho be troi len
Nhung nhieu cay vuot phia tren
Vuon cao no nhung canh sen sang ngoi
Ngoai ra mot so choi voi
Vat vo mat nuoc, noi troi tu be,
Chung sinh nao co khac gi
Nhieu nguoi be kho ben me ngap chim
Nao dau vuon duoc len tren
Kho be cuu vot khoi mien u minh,
Nhieu nguoi da tien bo nhanh
Ben bo giai thoat tu hanh toi noi
Nhu sen no duoi mat troi
Vuon cao mat nuoc, xa noi bun lay,
uu tien truyen dao gio day
Khai tam nhung ke loay hoay tim duong
Nhu sen mat nuoc dang vuon
Can khai loi dao ngat huong thom nay.
Mim cuoi Phat noi: "Lanh thay!
Di nhien ta se chi bay the nhan
Duong diet kho, buoc tu than
Ta nay thanh dao, quyet tam giup nguoi
Nhung nguoi phai nho o doi
Tu minh co gang giup noi chinh minh
Phat nao cuu duoc chung sinh
Chung sinh phai tu cuu minh truoc thoi
Chiu nghe giao phap cao voi
Truoc khi trong cay vao noi Phat Da,
Ai ma tim den voi ta
Nhiet tinh hoc hoi, thiet tha tu hanh
Tinh than rong mo, tam thanh
Ta vui chi day chung sinh dao mau!"
Phat tham nghi luc bat dau
Nen di giao hoa ai mau tham nhuan,
Nghi ve thuo truoc co lan
Bao nam hoc dao nhoc nhan troi qua
Voi hai thay A La La
Uat Dau Lam Phat luc xua day ngai
Gio day ho da qua doi,
Phat ben nghi den nam nguoi kho tu
Nam anh em Kieu Tran Nhu
Cung tu ep xac luc xua voi ngai
Gio day dang o Vuon Nai
Gan Ba La Nai dat troi linh thieng
"Ta tim day ho dau tien!"
Phat di den do de truyen dao ngay.
Loi Day Dau Tien
Phat di cham rai nhieu ngay
Qua lang, qua trai. Dang ngai trang nghiem
Tuong cao lon, ve diu hien
Nhu gay an lac khap mien thon trang
Du ngheo hen, hoac giau sang
Phat deu quy trong ngang hang nhu nhau
Tinh thuong binh dang truoc sau
Nhu mua tuoi khap ho ao, ruong dong.
Vuon Nai ruc ro anh hong
Don chao Duc Phat khe dung buoc chan
Rieng nam dao si bao tham:
"Chang nen tiep don an can lam chi
Sa Mon nay da bo di
Bo tu kho hanh, dang gi de tam!"
Nhung khi Duc Phat toi gan
Nhan ra hinh tuong muon phan oai nghiem
Ho ben tu dong dung len
Don chao cung kinh giua mien co hoa:
"Hoan nghenh ban Tat Dat Da
Gio day tro lai that la tot thay
Minh cung tu hoc noi nay
Cung tu kho hanh nhu ngay xua thoi!"
Phat ben cam ta doi loi
Nghiem trang khe noi: "Cac nguoi hieu ta
Hien nay ta da khac xa
Khong con la Tat Dat Da nua roi
Danh xung do chang hop thoi!"
Nam nguoi hoi lai: "Goi ngai la chi?"
Phat ben giang: "Hay nhin kia
Chung sinh tran the u me ngu vui
Vo minh che phu khap noi
Nay ta thuc tinh giua doi toi tam
Tim ra chan ly muon nam
Nhung nguoi giac ngo goi bang Phat thoi!"
Voi long thanh kinh tuyet voi
Ca nam dao si thot loi cau xin:
"Kinh mong Duc Phat ton nghiem
Dua duong chi loi ve mien thanh cao
Xin ngai truyen day dao mau
Cho doi giac ngo duoc mau nhu ngai!"
Tu Dieu De
Nhan loi xin cua nam nguoi
Phat hoan hi thuyet phap bai dau tien
"Chuyen Phap Luan" ngai giang lien
Chuyen "Banh Xe Phap" vua tim duoc ra
"Phap" la chan ly cao xa
Phat len tieng noi: "Ngam ra o doi
Bon dieu chan ly tuyet voi
La "Tu Dieu De" con nguoi cho quen
Bon dieu cao ca vo bien
Dua ta ra thoat khoi mien u me:
- Mot la "Kho De" nao ne
Day la chan ly noi ve kho dau
Cuoc doi bat hanh truoc sau
"Sinh, lao, benh, tu" tiep nhau xoay van
Nguoi theo lac thu duoi san
Cuoi cung con lai vet han dau thuong,
Du cho thoa man moi duong
Cuoi cung se lai chan chuong trong khong
Chang bao gio that hai long
Kho cau hanh phuc, kho mong an binh.
- Hai la "Tap De" phat sinh
Nguyen nhan "Kho" cua doi minh la day
Khi ta chat chua tam nay
Chua nhieu duc vong, chat day tham lam
Kho dau keo den de dang
Tua nhu nguoi co bac vang day kho
Dam say giu cua bo bo
Long tham ai do khien cho kho doi
Quan quanh suy nghi roi boi
Gay ra phien nao cho nguoi biet bao
- Ba la "Diet De" dut mau
Tim duong diet het kho dau tan nguon,
Khi ta got sach trong tam
Diet tru duc vong, tham lam het roi
Kho dau se cham dut thoi
An binh, hanh phuc ta vui vo cung
- Bon la "Dao De" con duong
Giup ta ru sach chap chung kho dau
Con duong "Trung Dao" theo mau
Con duong o giua hai dau cuc doan:
Mot dau huong lac the gian
Dam me, say dam huong tran chang ngung
Mot dau kho hanh vo cung
Ep than, hanh xac tham thuong nhoc nhan.
Bat Chanh Dao
Duong "Trung Dao" dep vo ngan
Con duong tam nhanh muon phan tinh thanh
Theo "Bat Chanh Dao" nhiet thanh
Dat mau Giac Ngo, nhap nhanh Niet Ban,
Bat chanh dao, tam neo duong
Dua ta theo loi anh vang thenh thang:
"Nhan chan su vat dang hoang,
Nghi suy chin chan, noi nang chan tinh,
Luon luon lam chuyen quang minh
Gian tham, trom cap, sat sinh tranh duong,
Khong theo nghe nghiep bat luong,
Sieng nang tinh tan noi guong tot lanh,
Giu cho dau oc tinh anh
Nhung dieu chan chanh nghi ranh chang quen,
Tap trung tu tuong vung ben
Khien cho tri tue sang len rang ngoi"
Theo "Bat Chanh Dao" tuyet voi
Huong nguon hanh phuc! dut doi kho dau!
Sau khi nghe giang dao mau
Ca nam dao si cung nhau vui mung
Nhan ra chan ly tot cung
Xin lam de tu mot long vung tin.
Nam nguoi de tu dau tien
Quyet theo loi dao, quyet tim duong tu
Thinh cau Duc Phat nhan tu
Dan duong chi loi toi bo thom huong.
Dao Vang
Sang To
Ke tu khi do Dao Vang
Theo chan Duc Phat len duong do sinh
Dia cau nhu rang binh minh
Phat di thuyet phap nhiet tinh khap noi
Kheo tim cach, kheo lua loi
Giup bay con tre, giup nguoi binh dan
Phat mang chuyen de vo ngan
Tim phuong giang day xa gan hieu mau,
Voi nguoi co kien thuc cao
Phat ben phan tich truoc sau ky cang,
Co nguoi Phat day nhe nhang
Lang thinh va chang noi nang mot loi.
Nhung bai thuyet phap tuyet voi
Ngai neu guong sang song doi thanh cao
Phat luon rong luong biet bao
Sang ngoi dao duc, dat dao tu bi,
Day nguoi dien loan, ngu si
Phat luon kien nhan huong ve chung sinh.
Dan da huong dao lan nhanh
Rat nhieu de tu tam thanh xin theo
Thien nam, tin nu mung reo
Ngoi ca Dao Phap, kinh yeu Phat Da
Du tai gia, hay xuat gia
Moi nguoi du hang thiet tha tu hanh
Khong phan dang cap rieng minh
Nhu loi Phat day: "Song thanh bien khoi!
Cac song lon nho khap noi
Khi tuon vao bien tuc thoi hoa nhau
Cung chung vi man truoc sau
Cung ten bien ca, chung mau dai duong!"
Nhung Loi
Tan Duong
Mot hom co ke tan duong:
"The Ton vi dai, phi thuong lam thay
Bac Thay hiem co xua nay!"
Phat nghe ben day: "Doi nay cho nen
Vi ta phi suc ngoi khen
Dung vi kinh trong ma tin nhiet thanh,
Hay do chinh ban than minh
Mang loi ta day thuc hanh thu xem
Thay rang dung hay nen tin
Tin roi nho Phap qua mien u me!"
Phat con khiem ton nhieu be
Vi von Phat Phap nhu be qua song,
Nhu ngon tay chi mat trang
Vach ra chan ly, chi duong cho theo,
Da la be tat co nhieu
Thuyen, be du loai cung cheo qua song,
Da la ngon chi mat trang
Tat nhien nhieu ngon tay cung chi len,
Di tim chan ly vung ben
Nhieu duong, lam neo chang rieng Dao minh!"
Roi ngai them: "Hoi chung sinh
Con nhieu vi dang ton vinh o doi
Con nhieu giao chu khap noi
Voi nhieu giao phap giup nguoi lanh thay
Cho che bai cac vi nay
Hay lo nhiem vu tu ngay than minh!"
Thuyet Phap
Tai Truc Lam
Thoi gian lan luot troi nhanh
Mot ngay Duc Phat nho tinh Vua xua
Nho Vua Tan Ba Sa La
Noi thanh Vuong Xa thiet tha mong cho,
Phat ben tro lai tham Vua
Dan theo de tu an cu tren doi
Ngay ngay thuyet phap giup doi
Vua va dan duoc nghe loi gam hoa
Ba con no nuc gan xa
Xin quy y Phat that la dong vui,
Vua ben cung mot so nguoi
Cung dang Duc Phat mot noi tot lanh
Truc Lam vuon rong cay xanh
Lam noi thuyet phap giua thanh dong dan,
Ba con nghe phap vui mung
Oai danh Duc Phat vang lung lan xa.
De Ba Dat Da
Nguoi em De Ba Dat Da
Nghe danh Duc Phat to ra ganh ngam
Tim them ke xau ket than
Am muu hai Phat chang ngan ngai chi.
Mot lan tai mom nui kia
Phat dang thien dinh bong nghe vang am
Tren cao co ke bat nhan
He nhau lan da ac tam hai nguoi
May thay tang da vo doi
Lan sang hai phia, Phat ngoi binh an.
Mot lan Duc Phat di ngang
Ghe thanh Vuong Xa y vang uy nghi
Co vai de tu cung di
Bon gian hay biet nen ve ban nhau
Mua voi, cho uong ruou vao
Roi dung cay danh, voi nao chiu yen
Voi say long lon dien len
Bon gian voi tha voi tren duong lang
Gan noi Duc Phat di ngang
Mong voi dam chet phai doan thay tu,
Moi nguoi chay tron au lo
Phat khong hoang so, long tu pho ra
Tinh thuong suc manh thang hoa
Voi say cam nhan bao la tam hien
Het hung hang, het cuong dien
Tu tu den Phat quy ben chan ngai,
Xoa dau voi, Phat khoan thai
Day hang de tu: "Lanh thay tam tu
Thu khong diet duoc han thu
Nhung tieu tan voi tam tu bao la!"
Ve sau lien tiep xay ra
Tai uong cho chinh De Ba Dat Da
Truoc khi chet, rat thiet tha
An nan, hoi loi tuy la thanh tam
Cau xin gap Phat mot lan
Nhung vi nghiep ac boi phan tu lau
Chet nao gap Phat duoc dau
Doa vao dia nguc kho dau cuc hinh,
Gieo nhan ac, ac hai minh
Tiep trong nhieu kiep that tinh tham thuong.
Tro Ve
Que Huong
Mot ngay Duc Phat len duong
Ve tham lai chon que huong cua minh
Ca Ty La Ve dep xinh
Nghe tin chuan bi linh dinh vui tuoi
Don chan Duc Phat toi noi
Cung doan de tu dong nguoi di theo
Moi nguoi sung suong ho reo:
"Bay gio thai tu kinh yeu la Thay
Vi Thay cao quy ve day
Kinh thanh rong mo vong tay don chao!"
Vua cha Tinh Phan tu hao:
"That la vinh du lon lao vo cung!"
Vua cha non nong trong long
Nhieu nam xa cach luon mong con ve
Nen sai nguoi phong ngua di
Do la xem thu co gi la khong,
Can than phong ngua di xong
Hom sau tro lai hoang cung tau bay:
"Phat va de tu tai day
Sang om binh bat hang ngay xin an!"
Vua nghe tuc gian vo van:
"Con nha vuong gia thanh chang an xin
That la nhuc nha vo bien
Phai mau ngan chan keo them muon sau!"
Vua theo hau can dan dau
Nham noi con o phong mau di lien,
Toi noi thay dang con hien
Gio day thai tu tro nen Phat roi
Hao quang rang ro sang ngoi
Nghiem trang de tu cung ngoi vay quanh
Vua tuy cam dong, hoi nhanh:
"Con ngheo den phai ha minh xin an?"
Phat thua: "Chang phai kho khan
Do la tuc le con can phai theo!"
Vua nghe noi gian them nhieu
Quat len: "Con cho noi dieu quang xien
Ta dong Vua Chua ha quen
Mam vang, chen bac sao nen noi nay?
An xin tuc le la thay?"
Phat nghe le phep to bay cung Vua:
"Kinh thua cha, ke tu xua
Cha dong Vua Chua dung nhu vay roi!
Rieng con tu de giup doi
Nay theo dong doi Phat thoi truoc day
Ha minh khat thuc hang ngay
Day la tuc le bac Thay dat ra!"
Thua xong Phat nam tay cha
Vua di vua noi on hoa, tham sau
Giang Vua nghe dao nhiem mau
Con duong cham dut kho dau o doi.
Sau khi nghe Phap tuyet voi
Muon hang chau ngoc, muon loi gam hoa
Niem vui ve voi Vua cha
Vua khen: "Con qua tien xa la lung!
Xung danh giao chu vo cung
Bac Thay cao quy, dep long hoang gia.
Cha danh le. Hay nhan cha
Vao lam de tu. That la mung thay!"
Thoi gian Phat ngu tai day
Vo, con Duc Phat long day thiet tha
Vo la Da Du Da La
Cung con trai La Hau La thinh cau
Xin quy y, hoc dao mau
Xin lam de tu. Phat thau nhan lien.
Phat lan luot thau nhan them
Ba di ke mau lanh hien thuo xua
Va nhieu nguoi ho Thich Ca
Cung lam de tu that la dong vui.
Truong Gia
Cap Co Doc
Chi tham que it ngay thoi
Tiep duong truyen dao Phat roi lai di
Den thanh Xa Ve nuoc kia
Co Ong truong gia tu bi chan tinh
Cap Co Doc rat tam thanh
Tu lau nguong mo oai danh Phat Da
Cua rieng vang bac xuat ra
Mua vuon, xay cat toa nha thenh thang
Dung lam tinh xa khang trang
Ruoc ngai thuyet phap giup hang chung sinh.
Noi day Phat giang nhieu kinh
Giang ve "bo thi" Phat minh dinh rang:
"- Cung duong Phat voi chu Tang
Tuy cong duc lon, khong bang quy y.
- Quy y Phat, Phap, Tang kia
Tuy cong duc lon, kho bi ban than
Giu din nam gioi chuyen can.
- Nhung hay hon nua la tam cua minh
Long tu quan tuong nhiet tinh.
- Tuy nhien cong duc chung sinh hang dau
La lo phat trien that sau
Tam nhin tri tue de mau biet rang
Nao dau su vat thuong hang
Nay con, mai mat, vo thuong biet bao!"
Vua Tinh Phan Qua Doi
Sau khi thuyet phap it lau
Tin Vua dau nang chot dau bao ve
Voi vang Phat tro lai que
Tham Vua lan cuoi tron be cha con
Thay cha buon ba, heo hon
Phat ben thuyet phap on ton ke ben
Vua nghe trut het nao phien
Vui tuoi niem Phat, nhe em qua doi.
Ty Kheo Ni
Khi Vua Tinh Phan mat roi
Nhieu nguoi phai nu cung doi xuat gia
Thoat tien Da Du Da La
Roi ba ke mau Phat Da truoc kia
Thinh cau lam Ty Kheo Ni,
Phat doi phai nu thuc thi tam dieu
"Tam dieu gioi luat" phai theo
Giua nam va nu ty kheo hai doan.
Thoi gian sau Phat len duong
Ngai di thuyet phap bon phuong giup doi.
Bon Muoi Lam Nam
Thuyet Phap
Ke tu khi thanh dao roi
Ba muoi lam tuoi khap noi du hanh
Phat di giao hoa chung sinh
Lang que in got, thi thanh dat chan
Neu guong bang chinh ban than
Rang ngoi Tri Tue, sang ngan Tu Bi
Khi thi don doc som khuya,
Khi cung de tu can ke mot ben
Quanh nam, suot thang trien mien
Dao vang gieo rac khap mien xa xoi.
Rieng mua mua, ba thang troi
Phat cung de tu nghi ngoi trong chua
Ngai vao kiet ha an cu
O yen giang dao suot mua mua thoi,
Ba con Phat tu khap noi
Keo ve nghe Phap dong vui dao trang
Cung duong Phat, cung duong Tang
Dua nhau tam goi anh vang kinh yeu,
Giong ngai oai luc som chieu
Nhu su tu rong, hai trieu am vang.
Nhung Ngay Cuoi Cung
Mot ngay Phat day A Nan:
"Ta nay tuoi da vao hang tam muoi
Ta lam xong moi viec roi
Giup nguoi tri tue, giup doi tu bi
Luc nay ta san sang di
Cho gio vien tich, tiec chi than tan!
Hay nghe ky! Nay A Nan!
Dao ta vien man vo van tot tuoi
Dung nhu loi uoc nguyen thoi
Bon hang de tu du roi con chi
Ty kheo voi Ty kheo ni
Uu ba tac, uu ba di thuan thanh
Thay ta truyen ba dao lanh
"Banh Xe Phap" chuyen cho nhanh giup doi.
Than ta gio yeu gia roi
Ta tung muon no trong thoi gian qua
Lam xe cho Phap di xa
Nay xe mon ra, chang qua vo thuong!
Gio ta muon tro ve tham
Ca Ty La Ve mot lan cuoi day
Roi ta vien tich chon nay
Kinh thanh noi song nhung ngay xa xua!"
Nghe loi Phat noi bat ngo
A Nan ngan le khe thua giong buon:
"Con xin kinh bach The Ton
Xin ngai dung bo chung con giua duong
Ngai di de tu xot thuong
Vang ngai de tu biet phuong nao ve?"
Phat an ui: "Khoc lam chi!
Chet la tat yeu, co gi la dau
O doi song chet lien nhau
Vo thuong su vat, cho mau quen loi!
Khi ta tu gia coi doi
Khac ghi giao phap o noi tam minh
Y loi ta day thuc hanh
Thay ta loi do tro thanh dao su
Dua duong chi loi qua bo
Ngat huong giac ngo doi cho bay lau
Con gi can den ta dau
Thoi mau chuan bi cung nhau len duong!"
Phat cung de tu than thuong
Di ve huong Bac, dam truong bao la
Dung chan o Cau Thi Na
Mot lang nho be khong xa kinh thanh.
Phat ngoi, de tu vay quanh
Cung nhau nghi duoi cay xanh vuon lang
Phat quay qua noi A Nan:
"Day noi nhap diet ta dang doi cho!"
De Tu Cuoi Cung
Chot dau co mot ong gia
Ten la Tu Bat Da La trong lang
Den xin gap Phat hoi han
Phat dong y tiep du dang met nguoi.
Ong gia thac mac thot loi
Uu tu xuat phat tu noi tu hanh
Phat ben giang day chan tinh
Nghe xong ong lao thay minh an vui
Du la ngay cuoi cuoc doi
Phat luon cuu do cho nguoi tram luan
Ong gia sung suong vo ngan
Xin quy y Phat an can thiet tha
Dong thoi xin duoc xuat gia,
Phat ben dac cach nhan la vi Tang
Dat troi ruc ro anh vang
Mung nguoi de tu ve vang cuoi cung.
Nhung Loi Day
Cuoi Cung
Phat sau do tien ung dung
Vao vuon nam vong duoi tung la hoa
Giua hai than cay Sa La
Muon hoa trang xoa no ra don ngai,
Vay quanh de tu trong ngoai
Sut sui khoc loc co vai nguoi thoi
Con thi tat ca im hoi
Giu tam thanh tinh nhin ngai lang yen.
Phat ben noi giong em dem
Nhung loi day cuoi cat len nong nan:
"Cac con hay nho ky cang
Nhung loi ta day da hang bao nam
Chinh duc vong, chinh long tham
Nguyen nhan mang lai vo van dau thuong
Cuoc doi bien doi vo thuong
Cho nen tham dam van vuong vat gi!
Tu hanh no luc mau di
Than tam thanh loc som khuya nhiet tinh
De mau giai thoat doi minh
Dat chan hanh phuc quang vinh truong ton!"
Phat ngung, roi lai day luon:
"Tu minh thap duoc tim duong ma di
Phap ta truyen day xua kia
Hay dung lam duoc xa lia ben me
Ben bo giac ngo tim ve
Tu minh giai thoat! Cho he cay trong!
Cac con dung co cho mong
Dung cho giai thoat tu trong tay nguoi!"
Phat
Nhap Niet Ban
Dan do xong Phat khoan thai
Nghieng ve ben phai than ngai nhe xoay
Dau ngai dat sat len ngay
Tren ban tay phai. Mat day tu bi
Em dem khep lai doi mi
An nhien vien tich, xa lia tran gian.
Phat vua nhap coi Niet Ban
Hoa Sa La rung, muon van canh bay
Phu len thom ngat vuon nay
Thang Tu am lich, hom nay ngay Ram
Troi cao vang vac bong Hang
Dem nay soi to anh vang gan xa.
Kim than Duc Phat Thich Ca
Moi nguoi tam liem that la ton nghiem
Bay ngay sau duoc chuyen len
Mot ngoi chua lon de dem "tra ty"
Le hoa thieu Dang Tu Bi
Theo nhu phong tuc xua kia xu nay.
Lua cham nhung chang chay ngay
Cho de tu lon ve day le ngai,
Le vua xong truoc quan tai
Lua kia bung chay toa dai linh thieng
Mot thoi gian lua lang chim
Sau khi dot chay het kim than ngai
Xuong tro sot lai noi nay
Nhung vien xa loi phoi bay quy thay!
Phan Chia Xa Loi
De Tho
Quoc vuong tam nuoc quanh day
Noi mien bac An cua ngay xa xua
Muon mang xa loi ve tho
San sang gay chien, ganh dua danh phan.
Cuoi cung co mot hien nhan
Thot loi khuyen giai xu phan hop tinh:
"Hau nhu suot ca doi minh
Phat luon day do chung sinh mot dieu
Cho thu han! Hay thuong yeu!
Nay ta gay han chang theo loi vang
Phat vua moi nhap Niet Ban
The la phan boi phu phang lam thay!
Hay ngung tranh chap lai ngay
Hay phan chia xa loi nay deu nhau
Thinh ve xay thap dai lau
Ton tho xa loi truoc sau mot long
Ghi on Phat dep vo cung
Vi Thay tri tue, tinh thuong dat dao!"
Loi khuyen hop ly biet bao
Quoc vuong tam nuoc cung nhau thuan loi.
Giao Phap
Van Con Ton Tai
Phat Thich Ca da qua doi
O ben An Do tu thoi xa xam
Hon hai ngan nam tram nam
Nhung loi Phat day van nam tim ta
Nhung loi giao phap gam hoa
Dat dao tri tue, chan hoa tinh thuong
Vuot thoi gian, vuot bien cuong
Ngan doi tiep noi, bon phuong luu truyen.
Ai ma giu vung long tin
Muon theo anh dao, muon tim nguon vui
Muon tru noi "kho" o doi
Hay mau thuc hien nhung loi Phat ban.
Han thu, ich ky, tham lam
Chung sinh tan diet de dang quan chi.
Nuong theo giao ly tu bi
Toi bo giai thoat con gi lo au,
Sang soi tri tue nhiem mau
Than tam an lac khac dau Phat Da,
Theo duong Phat chi day ta
Chung sinh thanh Phat, thang hoa kiep nguoi,
Nhap hang Giac Ngo tuyet voi
Cung mang an lac cho doi quang vinh!
Cau mong tat ca chung sinh
Luon luon hanh phuc, an binh gan xa!
Toan loi duc Phat Thich Ca
Tom trong bai ke that la don so:
"Cho lam dieu ac bao gio
Lam dieu lanh tot nguoi cho, nguoi mong
Giu tam, giu y sach trong
La loi Phat day ghi long cho quen!"
Phu Chu
1) Dai Hoi Phat Giao The Gioi hop tai Tokyo (Nhat Ban) nam 1952 da thong nhat:
- Duc Phat Thich Ca dan sinh nam 624 truoc TL, nhap niet ban nam 554 truoc CN.
- Phat lich duoc tinh tu nam Duc Phat nhap niet ban: 554 truoc CN.
Den Dai Hoi Phat Giao the gioi hop tai Phnom Penh (Kampuchia) thong nhat ngay dan sinh cua Duc Phat la ngay Ram thang Tu am lich.
2) Theo Phat Giao Bac Tong: Thai tu Tat Dat Da dan sinh ngay mong 8-4, xuat gia dem mong 8-2, thanh dao ngay 8-12, nhap niet ban ngay 15-2 am lich.
Thai tu xuat gia nam 19 tuoi, 5 nam tim thay hoc dao, 6 nam kho hanh trong rung gia, 49 ngay tu tu thien dinh, thanh dao nam 30 tuoi. Hoa do trong 49 nam.
3) Theo Phat Giao Nam Tong: lay ngay Ram thang Tu de ky niem ba dai le: Dan Sinh, Thanh Dao va Nhap Niet Ban.
Thai tu xuat gia nam 29 tuoi, thanh dao nam 35 tuoi. Hoa do trong 45 nam.
Tai Lieu Tham Khao
1) The Story Of Buddha
Jonathan Landaw
2) Luoc Truyen Duc Phat Thich Ca
Jonathan Landaw (dich gia Thich Chan Tinh)
3) Cuoc Doi Duc Phat
Jonathan Landaw (dich gia Thich Tri Chon)
4) Lich Su Duc Phat Thich Ca
Thich Minh Chau
5) Duc Phat Thich Ca Mau Ni
Thich Thien Hoa (Trich Phat Hoc Pho Thong)
6) Lich Su Duc Phat Thich-Ca-Mau-Ni
Gia Tue
7) Duc Phat Thich Ca Mau Ni
Thich Duc Nhuan
8) Luoc Su Duc Phat
Thich Chon Thien (Trich Phat Hoc Khai Luan)
9) Thich Ca Mau Ni Phat
Tinh Van Dai Su (dich gia Duong Thu Ai)
10) The Life Of The Buddha
Narada Maha Thera
11) Cuoc Doi Duc Phat
A. Ferdinand Herold (dich gia Tinh Minh)
12) Lich Su Duc Phat To Co Dam
Maha Thongkham Medhivongs
13) The Buddhist Catechism
Henry S. Olcott (dich gia Thich Tri Chon)
14) The Wisdom Of the Buddha
Jean Boisselier (dich gia Carey Lovelace)
15) Anh Dao Vang
Vo Dinh Cuong
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
Cuộc Đời Đức Phật Thích Ca