tieu su
Doi Dong ve Tac Gia
Ten Ho: Tran Viet Hai
Sinh nam: Qui Ty, loai ran nuoc hien kho
Sinh quan: Tay Ninh, Viet Nam
Hien cu ngu tai Los Angeles, Hoa Ky.
So thich: Doc sach, Yeu duong, Lam tho, Viet van.
But hieu: Viet Hai, Hoang Tieu Ca, Vuong Thu Sinh, va Tran Cong Tu.
Tac pham: da pho bien, tren cac trang web, dac biet la trang nhu :
www.Saigongate.com , www.Suoinguontamtu.com , www.Ninh-hoa.com , www.CaliWeekly va www.VienXuOnline ,...
Hien la hoi vien Van Dan Dong Tam DQS.
***
Nhung Net Cham Pha Diem Tinh Cua Tho Viet Hai
Vu Tien Thang
Mot doi tinh nhan ngoi ke ben nhau trong mot dem day sao sang, chang va nang cung nhin theo huong nhung vi sao, giai ngan ha day dac vay kin toan nhung sao va sao, chang yeu nang tha thiet da nhin bau troi bo quen het cac vi sao khac ma chi thay co bon vi sao that sang, that noi bat nen da noi voi nguoi yeu rang: “Tren troi co bon ngoi sao, hai ong lac mat phuong nao, con hai ong nua roi vao mat em”. Nang thich chi cuoi tuoi. Nhung man nong an ai dang nong chay trong tim hai nguoi. Do la chuyen dan gian ke ve cap tinh nhan trong van chuong binh dan. Nhung o day chung toi muon noi den nhung ang tho tru tinh cua nha tho Viet Hai. Nhung net cham pha diem tinh cua tho anh, nguoi thi si da sang tac rat nhieu tho du moi the dieu, tho anh nhe nhang nhu canh buom luon giua vuon hoa xuan tuoi tham, no muot ma nhu nhung lua, nhe nhang nhu gio ru mua thu dang ve. Ta hay nghe Viet Hai ke ve doi mat nguoi yeu cua anh, no khong nhung chi don gian co hai vi sao lot vao doi mat em, ma trai lai doi mat em con co ca “ngan sao lap lanh cho doi anh yeu” trong bai tho “Doi Mat Em” duoi day:
Mat em la be ho thu,
Gio ru be mong vi vu noi sau,
Mat em uot le mua ngau,
Nguoc len chut nua ca bau troi trong,
Mat em nhu doa hoa hong,
Nhu hoa chom no trong long mat nai,
Mat em da khoc vi ai ?
O , sao mat khoc giot dai, giot roi,
Mat em tinh tu tren troi,
Ngan sao lap lanh cho doi anh yeu,
Mat em tuyet diem my mieu,
Ðe anh hon mat noi nhieu yeu em.
(Doi mat em - Viet Hai)
Ca ngan sao lap lanh trong mat nguoi yeu, nhung noi da tinh cua nguoi thi si van chua thoa man, the nen thi si con nho, va noi buon tam tu xuat hien trong long nguoi thi si de chang phai doi cho mon moi, chang thi si dung ngoi khong yen vi cho mai ma chang thay bong dang nguoi yeu dau ca, thi si than van tho dai:
Chieu nay chang goi em dau,
Ðem nay xao xuyen tinh sau rieng anh,
Nho nhieu co guong lam thinh,
Biet ai hieu duoc tinh minh bo vo ?
Nho nguoi, nguoi mai lam ngo,
Nguoi oi, sao no o tho the sao ?
Chieu nay gio nhe may cao,
Nghe hon tu lu xon xao than tho,
Ðem thau thuc giac mong mo,
Khong gian hiu hat doi cho van vuong,
Cau Troi noi nhip uyen uong,
Cho anh gap lai do vuong van long.
(Noi nho cho mong - Viet Hai)
Trong tinh yeu co nhung phut giay man nong, cai phut giay cua tinh yeu nong nan trong ca dao Viet Nam mo ta:
"Yeu anh tu thua xuan thi
Yeu anh quen lang duong di loi ve"
(Ca dao VN)
Trong y tuong nhu the nha tho sang tac bai ta cai giay phut nho nguoi yeu, loi tho lam trau chuot, lam nong nan:
Choang vai om lay yeu thuong,
Cho la ngay cu van vuong to long,
Nho em ma tham moi hong,
Nhe hon toc xoa benh bong say me,
Tieng cuoi nhu vo pha le,
Ai an che khuat duong ve chieu xua,
Gio lay khung cua dong dua
Than trao moi gui say sua tinh nong,
Long lanh anh mat to long,
Cho anh song lai giac mong chieu xua.
(Phut giay chanh long - Viet Hai)
Anh nang lung linh cho nang ngu say khi chang thi si lam tho ca ngoi chi vi giac ngu cho nguoi tinh trong bai tinh tho nang ve chia giac ngu lam hai khi ke thuc ngam nguoi yeu, nguoi ngu say sua:
Em ve giot nang lung linh,
Con dau mot bong goi tinh rieng ta,
Ta nghe hon ngo chia xa,
Lung linh bong xe chieu ta ben hien,
Em ve giac ngu binh yen,
Ngu say quen het uu phien hom nay,
Nang chia giac ngu lam hai,
Em say, ta thuc co hay hoi nang,
Cau troi giac ngu mien man,
Cho em giot nang an nhan say sua.
( Giot nang lung linh - Viet Hai)
Nha tho Viet Hai thuong noi ve giac ngu cua nguoi tinh trong tho cua anh. Nhung loi tinh tu ngot ngao do duoc trinh bay trong bai nhu sau:
Dem ve gio lanh mua bay,
Ru em diep khuc dam say chan thanh,
Loi ru khe khe tinh anh,
Bo mi khep kin an lanh ngay tho,
Cho em goi mong loi tho,
De anh ngam khuc don so nong nan,
Ru em giac diep binh an,
De anh mi nhe, de nang say sua,
Ben ngoai troi da thoi mua,
Cho vua khuc hat, cho vua loi ru.
(Ru em tinh nong - Viet Hai)
Thi si thuong muon ruou giai sau, ho say trong noi nho nguoi tinh, khien cho bien gioi giua ruou say hay tinh say chi con la bien cuong kho phan biet:
Chieu nay chot nho em yeu,
Toc huyen ong a my mieu thuot tha,
Mat tinh tu lu tim ta,
Du say hay tinh chi la yeu em,
Dem nay say dam den them,
Ruou chua qua chen say mem hon ta,
Hoi troi co thau tinh ta ?
Buoc ta xa cach chang tha tinh say.
(Con say tinh ai - Viet Hai)
Nhin nguoi yeu say sua trong giac diep, nha tho mo ta net dep cua nguoi thuong de uoc mong duoc ben em tron doi:
Em ve giac ngu co don,
De anh thao thuc, chap chon dem thau,
Da em la lua To Chau,
Mat em nhu the tran chau ngoc nga,
Moi hon ma tham man ma,
Hoa dang net mat that tha ngay tho,
Em oi hay ngu nhu mo,
Anh ru em ngu don so miet mai,
Say me giac mong thien thai,
Cho anh uoc nguyen chon ngay cuoi em
(Giac ngu co don - Viet Hai)
Nhung thuong thay cho chang vi nguoi yeu cua chang da cat buoc sang ngang chang vua buon vua lo ma den muoi noi lo thi qua la nhieu:
Mot lo nho phuong nho loan
Hai lo con gai dang xoan lo thi.
Ba lo phu mau mot be
Bon lo em chua lay gi duoc yen.
Nam lo em hay con phien
Sau lo em chua duoc yen cua nha.
Bay lo em lay chong xa
Tam lo em de me gia anh nuoi
Chin lo dong dat nuoc nguoi
Muoi lo di nguoc ve xuoi mot minh
(Ca dao VN)
Nen nha tho Viet Hai lai uoc rang: “Phai chi em dung co chong, con anh dang con co don...”
Phai chi em co chong xa anh da khong gian
Boi em lay chong gan nhu lua can mai hien
(Tuc ngu VN)
Su nuoi tiec do khien chang thi si Viet Hai tam su trong bai “Phai chi ..”.
Phai chi em dung co chong ?
Anh van nang som uom hong doi moi,
Muon hoa dua no noi noi,
Xin tia nang som nhat soi ma dao.
Phai chi co phep nhiem mau ?
Anh xin hoa phep trang sao sang ngoi,
Thien than tinh tu goi moi,
Thien thai giac mong em doi ben anh.
Phai chi tao hoa, cao xanh
Muon chim vui hat tren canh yeu duong ?
Cho em da khuc uyen uong,
Van vien ngoc quy lot duong em di.
Phai chi em den xuan thi ?
Cho anh duyen no trang thi to long,
Cho anh hoa phep than thong,
Bien ta duyen tham phung long trung phung.
(Phai chi - Viet Hai)
Nhung ban khoan lo lang hay bon chon vi nguoi yeu da sang ngang “ai sui con sao sang song, de cho con sao so long no bay”, nha tho da tinh Viet Hai da co nhung net cham pha ngoan muc trong bai “ Uoc gi.”
Uoc gi anh den hom nay,
Sao anh cu hen ngay dai den dem ?
Long buon thap thom cho them,
Sao anh khong den cho dem bot dai ?
Uoc gi anh lai ngay mai,
Sao dem lap lanh cho hai dua minh,
Anh dem mot chut thinh linh,
Sao hom soi sang cho minh co nhau.
Uoc gi anh den tuan sau,
Tra sen em uop trao nhau moi mem,
Cho em doi chut em dem,
Tra huong thom ngat cho mem moi nhau.
Uoc gi anh den ngay sau,
Trao tinh nhu noi khat khao doi cho.
(Uoc gi - Viet Hai)
Nguoi thi si da tinh ay da that tinh, ngoi buon mot minh trong can gac tro, nhin qua song cua thay nhung con mua do xuong, mua tam ta nhu khong dut, mua ngoai troi hay mua trong long. Chang nho lai mot ngay no xa roi, chang da lau mat le nguoi yeu tui hon la cha tuon roi, hom ay nang hon mat vi chang khong chieu nang xuong pho an kem vi troi mua roi tam ta nen nang khoc. Hom nay mua ngoai troi ma chang lai tuong “Mua trong mat em” that xot xa, that toi nghiep:
Hom nay troi bong tro mua,
Mua, tu lau lam nhung chua tro ve,
Mua roi nang hat le the,
Cho mat em uot nhu le tinh roi,
Yeu em, anh da lam loi,
Loi tho tha thiet de khoi noi long,
Nho mua anh nho vien vong,
Nho em anh nho moi hong em trao,
Thau hon mot thoang mua rao,
Tam tu man mac hom nao ai an,
Ðoi mua ti tach ngoai san,
Rem mi anh ngam an can mat nai,
Mua oi, mat khoc vi ai ?
Vi ai em khoc mat cay cuoc tinh,
Nhin em toc xoa that xinh,
Tho anh de tang tinh minh chieu mua.
(Mua trong mat em - Viet Hai)
***
Phai noi rang toi rat men tho Viet Hai. Khi thi no nhu loi tran tro choi voi trong dem thau, khi thi thon thuc nhu loi cau xin, nhu van nai that de thuong voi nguoi tinh cua anh. Tho anh phan nao nghe nhu tho Nguyen Binh cua tuong tu hay nhu tho cua Xuan Dieu cua noi lang man don coi. Noi ve tho tru tinh cua thi si Viet Hai thi nhieu lam, toi chi mao muoi don cu vai vi du tieu bieu dam vai bai de minh chung nhung net cham pha da tinh cua chang thi si tai hoa da xu dung the tho luc bat mot cach tai tinh ma lai rat co hon, khong qua cung coi, nhung cung khong qua bi quan yem the. Trai lai su lac quan hay hanh phuc lai duoc tim ra trong y tuong o phut cuoi trong nhieu bai anh lam. Va roi dich cuoi cung su xu dung tu ngu that chinh khien nguoi doc lang lang tam hon de rung cam voi loi tho cua thi nhan. Toi tham nghi cu theo huong di nay nha tho Viet Hai se con tien xa hon nua de chiem tron tam tu cua khach sanh dieu yeu tho.
Vu Tien Thang, Houston
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
Tiểu Sử