2. nhà hậu lê (nam triều)
a. Chính trị:
1- LÊ TRANG TÔNG ( 1533-1548)
Niên hiệu Nguyên Hòa.
Dung thoát đoạt - cựu thần lẩn tránh
Con Hoằng Dụ sang lánh Ai Lao(1)
Được Xạ Đẩu cho bao ăn ở (2).
Đất Sầm Châu nẩy nở chí tài (3)
Ông Nguyễn Kim tính ngay phục hận
Giục người tìm con cháu Lê Triều.
Năm quí tị thỏa điều mơ ước (4)
Con Chiêu Tông nhấc bước lên ngai (5)
Người không ai đó là Duy Ninh (6)
Tức Trang Tông niên hiệu Nguyên Hòa.
Nơi Quảng Hóa có chàng Trịnh Kiểm
Một tướng tài- Nguyễn Kim chọn rể
Gả Bảo Ngọc cùng để phò Lê
Dứt nhà Mạc thu về giang san
Trú Sầm Châu chẳng màng gian khổ
Chiêu tập binh đánh đổ loạn thần.
Năm canh tý đánh lần Nghệ An (7)
Năm nhâm dần Trang Tông xuất trận (8)
Năm quí mão thu nhận Tây Đô (9)
Dương Chấp Nhất bị vô hiệu hóa (10)
Hàng Trang Tông- gian trá lọc lừa.
Năm ất tỵ vừa đến Yên Mô
Nguyễn Kim mất nhầm vô chất độc
Do Chất Nhất đầu độc anh tài.
Kim giao quyền vào tay Trịnh Kiểm.
Trịnh trở về trấn hiểm Thanh Hóa
Lập hành điện vời vua ngự giá (11)
Luyện tập binh lấp đá vá trời,
Chiêu hào kiệt đổi đời thế sự
Tích trử lương dự bị đủ đầy...
Chờ thời cơ vung tay lật Mạc
Giúp Lê Triều thỏa đạt ước mơ
Xóa mây mờ rạng tỏ lối đi (12).
Bao danh sĩ lần lượt qui về
Giúp Trịnh Kiểm mọi bề cặn kẽ.
Giang san nay đã mẻ thành đôi
Từ Thanh Hóa dạt trôi trở vào
Thuộc Nam triều nhà Lê cai quản
Đất trở ra thuộc đảng Đăng Dung.
Năm mậu thân Trang Tông băng hà (13)
Truyền ngôi con tức là Trung Tông.
...............................................