dieu ky thay tieng nuoc toi
DIEU KY THAY TIENG NUOC TOI
Mac du nganh hoc chinh cua TD la ky thuat, khong chuyen ve ngon ngu hoc. Nhung trong qua trinh viet lach, dang tho, da co rat nhieu ban trao doi ve mot so khuc mac trong tieng Viet. TD thay rat ly thu, nen co mot so y kien man dam nhu sau:
1/ VE PHU AM G- GH (HOAC NG-NGH):
Da tung co nhung cao thu cua lang tho Duong luat bat be TD ve am G-GH (hoac NG-NGH). Chu yeu trong cac tinh huong sau:
- Trong tho luong dau xa nghich:
GHi mai - Gai mi
Lap NGHe - Le NGap
=> bao rang lai am chua chinh vi G-GH (hay NG- NGH) khac nhau.
- Trong loi bang nuu, chanh nuu khong tinh chung G-GH (hay NG- NGH).
Thuc ra, bat be nhu vay la sai, vi G- Gh (hoac NG- NGH) chi la ky am cua 1 am duy nhat, doc hoan toan nhu nhau. H trong gh va ngh la h cam, khong lam thay doi am cua g va ng.
2/ VE NGUYEN AM Y-I:
KY NIEM - KI NIEM, BAC SY - BAC SI... Y- I o day hoan toan nhu nhau, chi la yeu to tham my (tham mi). Vay nhung cung da tung co bac thay tho tren net bao rang TD dung khong chinh van (Hang MI - Dinh KY...)
Day la cach hieu sai. Nhu TD vua neu, truong hop nay no la ky am cua 1 am duy nhat, doc nhu nhau, chi mang tinh tham mi (tham my) khi viet.
Tham chi, thuo so khai cua chu quoc ngu, trong “Dai Nam Quac Am Tu Vi” cua Huinh Tinh Paulus Cua, tac gia viet HUINH va QUAC, chu khong phai la HUYNH va QUOC nhu ngay nay.
Vay thi cac truong hop: AI- AY- AY: Ta phai hieu ra sao, cha le I-Y khac nhau:
Thuc ra Y-I khong phai khac nhau. Dieu cot loi khong nam o I-Y, ma la trong tieng Viet:
Chu A chinh la A ngan (a sac a => a)
Chu A chinh la O ngan (o sac o => a)
- AY chinh la a i /ai/ (de phan biet voi AI la to hop cua am AI va dau sac nhu hai, mai... -> Nen quy uoc viet la AY: hay, may)
- AY chinh la o i /ai/ (de phan biet voi OI la to hop cua am OI va dau sac nhu toi, moi... -> Nen quy uoc viet la AY: tay, may)
- Cung nhu truong hop UI (thui, khui) - UY (thuy, khuy): Thuc ra, UI= UUI (UU chinh la U doc dai. Tuong tu nhu am OONG: OO chinh la O doc dai).
=> Theo thoi gian, tieng Viet da hinh thanh mot quy tac bat thanh van, do la: Am cuoi viet la i hay y tuy theo nguyen am truoc do la ngan hay dai: sau nguyen am dai thi am cuoi nay viet la i (chang han: hai, phoi), va sau nguyen am ngan se viet la y (chang han: may, cay).
3/ VE PHU AM KEP GI:
Co nguoi bao: GIENG- TIENG, GIET- BIET khong phai chinh van, vi:
Giet = Gi+et, Biet = B+iet
Gieng = Gi+eng, Tieng = T+ ieng
Neu lap luan nhu vay, TD tam muon J de thay cho GI, cac ban danh van thu nhe:
Gi+et= J+et = jet (con jet). Khong the doc la Jiet (giet).
Gi+eng= J+eng= Jeng (nhu Deng). Khong the doc la gieng (Jieng).
Vay thi phai hieu lam sao cho dung: Thuc ra khi doc nhu vay, chung ta da chap nhan mot quy tac bat thanh van, do la: “Trong chu quoc ngu, mot chu khong co 2 nguyen am giong nhau dung lien nhau. Neu co thi phai bo bot mot”. Chang han:
Gieng= Gi+ieng= Giieng (viet la gieng)
Giet=gi+iet= Giiet (viet la giet).
Tru cac truong hop XOONG, BOONG... Nhung no tao ra mot am khac, doc khac han.
Nhu vay, ai bao giet- biet, gieng- tieng... khong phai chinh van?
Cung nhu truong hop GI, theo nguyen tac ghep am trong tieng Viet, mot phu am phai ghep voi mot nguyen am de tao ra mot chu:
Nhu: Ho hung: H (doc la ho), sao khong viet H hung, ma phai viet Ho (H+o) hung. Vay, Gi o day, ghep dung am phai la: Gi= J+i= GI+I = gii (viet la gi).
Viec ghep van chu GI, nhieu bac giao vien tieu hoc, khi day hoc sinh cung chang biet phai giai thich ra sao.
4/ VE PHU AM QU:
Mot so ban cho rang: Quyet- tuyet, quan- xuan... Khong chinh van vi:
Quyet= Qu+et, Tuyet= T+uyet
Quan= Qu+an, Xuan= X+uan.
Quyen Tieng Viet 1 do Dang Thi Lanh va cac cong su bien soan. Duoc Bo Giao duc va Dao tao cho phep su dung de day tieng Viet trong cac truong o Viet Nam. Theo tac gia, chu que la to hop (qu+ e) => phai danh van no la QUO E QUE, (hay QUA= QUO A QUA). Bong dung E bien am thanh UE (A bien thanh OA). Neu vay thi chu quynh phai la to hop (qu+ynh), nhung tieng Viet khong co van ynh. Vay xin hoi lam sao danh van chu quynh? Ro rang khong thuan tai, khong logic.
Cung nhu chu Quoc-Cuoc: Mot so vung mien phat am hoi khac nhau, nhung o mot so dia phuong phat am hoan toan nhu nhau. Doc la To Cuoc mac du van viet To Quoc.
Van uoc da di voi phu am c nhu trong chu cuoc dat nen khong the di voi phu am qu duoc nua. Nhung ro rang ca qu va c la 2 dang thuc cua cung 1 phu am. (Gan nhu nhung nha ngon ngu deu cho rang c, k va q cung am, la /k/).
Thuc ra, nhu da noi o phan tren. Trong tieng Viet co mot quy tac bat thanh van, la trong mot chu, co 2 am giong nhau, hoac tuong dong (nhu O-U) thi mac nhien bo bot mot. Vi du:
Quyet= Qu+uyet= quuyet (viet la quyet);
Quan= Qu+uan= quuan (viet la quan);
Quanh= Qu+oanh= quoanh (viet la quanh);
Qua= Qu+oa= quoa (viet la qua);
Que= Qu+ue= quue (viet la que);
Quynh= Qu+uynh= quuynh (viet la quynh);
...
Va de tai nay da va dang duoc cac nha ngon ngu hoc tranh luan soi noi, co le chang co hoi ket. Tieng Viet qua la menh mong vo bo ben. Tren day la mot so y man dam theo quan diem ca nhan.
Than men./.
Thiet Duong _13/7/2018
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
DIỆU KỲ THAY TIẾNG NƯỚC TÔI