khuất nguyên.
. KHUẤT NGUYÊN
(Viết nhân ngày Tết Đoan ngọ)
Mịch La (1) cuộn nước trào nổi sóng
Khuất Nguyên ơi sao bóng hình đâu?
Xác thân biệt tích sông sâu
Lòng trong con sóng đục ngầu cuốn trôi
Thuở nước Sở vua tôi một cõi
Tả Đồ(2) quan thơ giỏi tài cao
Tập thơ bất hủ "Ly tao"(3)
"Sở từ"(4), "Thiên vấn"(5)... thét gào nỗi đau
Nhà chính trị hàng đầu một nước
Bởi tâm trong lại được tin dùng
Quan tham ghen ghét anh hùng
Gièm pha hãm hại khốn cùng bi thương
Vua nước Sở Hoài Vương thất tín
Sở Tương Vương cớ vịn lưu đày
Mồng 5 tháng Ngọ cùng ngày
Gieo mình tự vẫn sông này Mịch La
Tết Đoan Ngọ sinh ra từ đó
Ngàn năm sau còn nhớ tên ông
"Thiên hạ đục, mình ta trong"(6)
"Rôm sảy cùng nhảy xuống sông"(7) ước nguyền
Dân khắp chốn lưu truyền tâm sáng
Học người ngay, phỉ báng kẻ gian
Những mong cái xấu tiêu tan
Dạy con, răn cháu muôn vàn điều hay
Hồn ác quỷ đêm ngày run sợ
Mấy ngàn năm rạng rỡ sáng soi
Tham Lang, Địa Võng (8) sông ngòi
Ai người trong sạch còn ngồi khóc than
Nén nhang thắp ngập tràn thương tiếc
Khói vờn bay chút tiệc tỏ bày
Trừ gian luyến nhớ kẻ ngay
Hàng năm ngày ấy tháng này khắc ghi.
Chú thích:
(1): Dòng sông nơi Khuất Nguyên tự vẫn
(2): Chức quan cao nhất của Khuất Nguyên
(3),(4), (5): Các bài thơ nổi tiếng của Khuất Nguyên trong văn hóa cổ Trung Hoa.
(6): Câu nói nổi tiếng của ông khi còn sống
(7): Câu nói phổ biến của Người Việt khi đến ngày 5/5, trẻ em khi tắm sông thường nói trước khi tắm sông.
(8): Khi Khuất Nguyên chết, trong lá số Tử vi của ông hạn của ông rơi vào cung Tuất là cung Địa võng, có sao Tham lang chạy đến cùng bộ Lục sát, Tang môn...đã được viết trong "Tử vi đẩu số Tân biên" của Trần Đoàn Hi Di lão tổ Tiên sinh đời Tống: " Hạn chí thiên la địa võng, Khuất Nguyên nịch thủy nghi vong" ( Tức hạn đến cung Thìn là Thiên la- lưới trời, đến cung Tuất là địa võng Khuất Nguyên nạn nước mà chết) và được các nhà nghiên cứu lý số Trung Quốc nghiên cứu, bổ xung trong hơn 1000 năm qua.