.tieu su
Han Du co ten tu la Thoai Chi, sinh quan o Nam Duong nay thuoc tinh Ho Bac. To phu la nguoi huyen Xuong Le nen ong thuong tu xung la Han Xuong Le. Ong sinh nam 768, mat nam 824 va do do duoc xep vao nhung tac gia cua Thinh Ðuong. Mo coi cha me tu nam ba tuoi, thuo nho ong co mot cuoc song rat cuc kho, song chung voi anh va khi anh chet thi ong duoc nguoi chi dau duong duc cho den khi thanh tai. Tinh cam sau dam giua ong va gia dinh nguoi anh sau nay da duoc ong ke lai trong bai Te thap nhi lang van bat hu.
Ong rat thong minh, moi hai muoi bon tuoi da do tien si. Hoan lo bat dau bang chuc Thoi quan cho cac Tiet do su, roi duoc goi ve trieu giu chuc Tu mon bac si, sau thang len Ngu su. Khong ro vi le gi, ong bi Duc Tong biem di lam huyen lenh o mot huyen nho nhung chi it lau sau lai duoc trieu ve kinh giu chuc Quoc tu giam bac si. Khi te tuong Bui Ðo va Ly Soc (Ly To) vang lenh cam quan dep loan Hoai Tay, ong cung di theo giu chuc Hanh quan tu ma. Dep loan thanh cong, Ðuong Hien Tong sai ong viet bai van Binh Hoai Tay bi. Bai van lam tang them su ran nut giua Bui Ðo va Ly Soc vi Han cho rang tat ca cong lao deu thuoc ve Bui Ðo. Ðieu nay co le cung de hieu vi giua hai phai bao thu va cach tan dang dang co giua trieu dinh luc bay gio, Han la nguoi cua phe bao thu. Ong duoc thang Hinh bo thi lang sau do.
Ðuong Hien Tong vao nhung nam cuoi doi rat tin dao Phat. Nghe noi trong Phap Mon Tu co tho mot dot ngon tay cua duc Phat trong mot toa thap, cu 30 nam moi mo ra mot lan cho moi nguoi vao chiem bai, Hien Tong lap tuc cho nguoi ruoc dot xuong do vao cung tho phung, sau lai ruoc ra chua cho moi nguoi xem. Nhung cuoc dua ruoc, chiem bai cua ong het suc linh dinh, xa xi. Vua tin thi quan vien cung hua theo, mot phong trao sung bai xuong Phat lan tran khap noi, nguoi giau thi dua nhau quyen tien huong hoa, nguoi ngheo thi chau chuc xin nhung nen huong trong chua tu dot phong than the de chung to long thanh kinh.
Han Du phong but viet bai Gian nghenh Phat cot bieu (con goi la Luan Phat cot bieu) dang len can gian Hien Tong, loi le rat danh thep, cung ran, co doan khuyen vua nen nem xuong Phat vao nuoc lua, Phat co giang toi ong xin chiu het. Hien Tong vo cung thinh no, da dinh dem ong ra chem, may nho co nhieu nguoi can gian ong moi thoat chet, chi bi day den Trieu Chau, thuoc Quang Tay ngay nay. Ðay cung chinh la noi ong de lai bai Ta thien chi Lam Quan thi diet ton Tuong va bai Te ngac ngu van noi tieng. Te ngac ngu van da khien ong duoc Hien Tong phuc chuc cho tro lai kinh do giu chuc Quoc tu giam te tuu, sau thang Binh bo thi lang.
Voi bai Luan Phat cot bieu, ta phai nghi rang nhung chuyen me tin di doan chac chang the nao vao tai Han. Nhung ong lai chet vi uong thuoc truong sinh. Co le day la do anh huong cua nguoi chau la Han Tuong, mot tin do cua Ðao gia, ma truyen thuyet cho rang la mot trong Bat Tien.
Ve mat van hoc, Han de lai it tho nhung la mot van gia kiet xuat cua Ðuong trieu. La nguoi dung dau trong Ðuong Tong bat dai van gia, ong chu truong tu bo loi van bien ngau loi dep ma y rong. Ong viet rat nhieu bai van gay anh huong lon trong van dan thoi do. Bai Tong Ly Nguyen quy Ban Coc tu va bai Te thap nhi lang van cua ong duoc dung de lam vi du ve van phong gian di, y tu chan thanh, trong nhieu tuyen tap co van Trung Viet.
Bạn đang xem trang tiếng Việt không dấu! Click vào link sau để xem trang tiếng Việt có dấu:
.Tiểu Sử